de voornamenexpert
In een heel andere discussie over voornamen, haalde iemand een passage uit een aflevering van The Simpsons aan.
Hierin zijn Marge en Homer in gesprek over waarom ze ook weer besloten hadden hun oudste kind Bart te noemen:
Marge: "What about Bart?"
Homer: "Let’s see… Bart, Cart, Dart, E-art… Nope, can’t see any problem with that!"
Ik “prik” al lange tijd mee op het namenprikbord (nu wat minder), net als Caroline, de moeder van toen nog alleen Noah en Zoé.
Noah en Zoé kregen er niet zo lang geleden een (inmiddels peuter)broertje Otis bij. En deze week arriveerde hun zusje Juno Olivia.
Juno staat ook al eeuwen op mijn lijstje, een stuk pittiger dan veel van de op dit moment populaire meisjesnamen.
De naam heeft ook een prachtige geschiedenis. Bij de Romeinen was het de naam van de beschermgodin van de vrouw, het
huwelijk en de geboorte. De maand juni was aan deze godin gewijd.
Geneeskunde studenten aan de Kyunghee Universiteit in Zuid-Korea gaan bevallingen oefenen op de robot Noelle, zo meldde Webwereld vorige week.
"Noelle is een levensechte robot die, als de studenten een bevalling
oefenen, zwanger is van een robotbaby. De universiteit heeft de robot
aangeschaft omdat het geboortecijfer in Zuid-Korea dusdanig laag is,
dat er voor de studenten steeds minder mogelijkheid is om bij echte
zwangerschappen aanwezig te zijn.
De robotbaby zelf is uitgerust met diverse lampjes die de gezondheid
van de pasgeboren robot aanduiden. Als er blauwe lampjes beginnen te
branden heeft de baby problemen, zijn de lampjes roze, dan heeft Noelle
een gezond kind gekregen.
Zuid-Korea heeft zo’n 48 miljoen inwoners en een van de laagste
geboortecijfers ter wereld, gemiddeld 1,08 kinderen per vrouw."
En dat is inderdaad laag! In Nederland krijgen (zowel autochtone als allochtone) vrouwen al jarenlang te weinig kinderen om de bevolking in stand te houden.
Om het inwonertal stabiel te houden, zou iedere vrouw (gemiddeld) 2,1 kind moeten krijgen tijdens haar leven. Een om zichzelf te vervangen, een om haar partner te vervangen en 0,1 om te vroeg gestorven kinderen en kinderloze mensen te compenseren.
Nederlandse vrouwen krijgen echter gemiddeld maar 1,8 kind tijdens hun leven, waardoor het inwonertal daalt als er geen immigranten bijkomen.
Mede-voornaam-liefhebbers wisten dit natuurlijk allang, maar je leest er niet vaak over: praten over voornamen kalmeert.
Afgelopen week zeilde een groep van elf toeristen vanuit Borneo naar open zee, waar hun boot omsloeg door plotseling opkomend slecht weer.
De Britten, Australiers en Maleisiers, waaronder een vijf maanden zwangere vrouw, wisten zich onder de boot drijvende te houden in de soms wel zes meter hoge golven.
Ze vroegen de aanstaande moeder, Kimberley Cin-Poi, of ze al een naam had uitgekozen voor haar kind en praatten elkaar daarmee het uur tot hun redding door.
Recentelijk voerde ik een korte mailwisseling met Harm ’t Hart van de Rijksuniversiteit Utrecht. Hij wees me op een artikel dat in 2001 is verschenen in een Engelstalige publicatie over opinieonderzoek, dat hij gebruikt voor een boek dat hij op dit moment schrijft. Nogmaals dank voor de tip, Harm!
Onderzoekers Wolffsohn en Brechenmacher deden onderzoek naar het voorkomen van voornamen in Duitsland in verschillende perioden en relateerden die aan wat zij uit andere bronnen over die namen wisten.
Toen Duitsland nog een dynastie was, waren namen van de toenmalige koningen en keizers populair als voornaam voor "gewone" kinderen.
Blijkbaar was het ook toen al de gewoonte om naar de sociaal-economische laag "boven" je te kijken, om daarmee je eigen aanzien te verhogen. Interessant.
De onderzoekers concluderen overigens – een hot topic dezer dagen – dat de naam Adolf in de periode Adolf Hitler minder populair was dan je zou verwachten.
Ik denk dat dat er alles mee te maken had dat Adolf Hitler opkwam in een – los van de politiek – erg conservatieve periode in Duitsland. Kinderen werden toen niet naar "idolen" vernoemd, maar naar hun (groot)ouders.
Wolffsohn en Brechenmacher wijzen erop dat buitenlandse namen nu steeds populairder worden in Duitsland, een fenomeen dat zou kunnen wijzen op "een toenemende internationale oriëntatie van de openbare mening."
Dat lijkt mij een ontwikkeling die al sinds het eind van de Tweede Wereldoorlog speelt. Het is in elk geval geenzins een trend van de jaren ’00. Om een voorbeeld te noemen: ook Duitse ouders hebben in de jaren tachtig de statistieken vervuild met lange Amerikaanse namen als Kimberley en Michael.
Maar ik weet vrij zeker dat de Duitsers, net als de Nederlanders, op dit moment snel aan het teruggrijpen zijn op namen die hun (over)grootouders droegen. Ze denken: als Heidi Klum als internationaal topmodel haar kinderen Leni en Johan kan noemen, kunnen wij het ook.
Meer lezen (dat ga ik in elk geval doen voor ik definitieve conclusies trek): Wolffsohn, M., & Brechenmacher, T. (2001). Nomen est omen, the
selection of first names as an indicator for public opinion in the
past. International Journal of Public Opinion Research 13(2), 116-139.
