Bernadette, een hele hippe naam (in 1958)

Sint Bernadette SoubirousArme Sint Bernadette. Als jong meisje kreeg ze cholera; haar vader werd onterecht beschuldigd van diefstal; op haar 35e stierf ze in een klooster en als klap op de vuurpijl werd ze dertig jaar na haar dood opgegraven en tentoongesteld.

Waarom zoveel aandacht voor deze onfortuinlijke Française? In 1858, toen Bernadette Soubirous veertien jaar oud was, kreeg ze verschillende keren visioenen van de ‘Onbevlekte Ontvangenis’ (ofwel:de maagd Maria). In het Franse dorp Lourdes geloofde echter niemand haar, de astmatische dochter van een aan lager wal geraakte molenaar.

Uiteindelijk stelde de bisschop van Tarbes een onderzoek in en na enkele jaren riep hij Lourdes uit tot officiële bedevaartplaats. In 1933 werd Bernadette door paus Pius XI heilig verklaard; Sint Bernadettes lichaam ligt nog altijd opgebaard in het klooster van Nevers.

We zouden het bijna vergeten in deze seculiere tijden, maar in de jaren vijftig waren er nog veel mensen praktiserend katholiek in Nederland. In 1958, precies honderd jaar na de eerste Mariaverschijning in Lourdes, werden er in Nederland (en in Frankrijk) ineens heel veel Bernadettes geboren.

Populariteit voornaam Bernadette

De meeste Nederlandse Bernadettes zijn nu tussen de 40 en 65 jaar oud. Heet jouw moeder of tante zo? En is ze vernoemd naar Sint Bernadette, of naar haar grootvader Bernhard?

Nederlandse bisschoppen heten Johannes. Of Johannes.

We hadden het eergisteren over deken Ambro Bakker – en of dat zijn officiele danwel aangenomen naam is. Ik ben er nog niet achter, maar misschien dat een van jullie wat beter op de hoogte is van het reilen en zeilen binnen de katholieke kerk?

Maar ik werd door ‘Ambro’ wel nieuwsgierig naar de namen van andere hooggeplaatste geestelijken in Nederland. De katholieke kerk is hier ingedeeld in zeven bisdommen en een militair ordinariaat (bisschop), zo’n honderd dekenaten (deken) en circa tweeduizend parochies (pastoor).

Bisschoppen worden gezien als directe opvolgers van de twaalf apostelen die Jezus heeft aangewezen en geven leiding aan hun bisdom. Ongeveer een kwart van alle Nederlanders staat bij een rooms-katholieke kerk ingeschreven – het hoogste percentage in de provincies Brabant en Limburg.

Einde van mijn spreekbeurt, hier komen de namen van alle bisschoppen die Nederland sinds 1853 heeft gehad, of heeft. Tussen haakjes staat de roepnaam als deze afwijkt van hun officiele voornaam, of hun burgernaam als die niet katholiek genoeg was.

Zo werd een ordinaire Hendrik een Henricus en heet oud-bisschop Philippe Bär – die het inmiddels opgebroken huwelijk tussen prinses Margarita en Edwin de Roy van Zuydewijn sloot – eigenlijk Ronald.

  • Adrianus
  • Adrianus (Ad)
  • Adrianus Herman (Ad)
  • Adrianus Johannes (Ad)
  • Alphonsus Maria Henricus Antonius (Alphons)
  • Andreas Ignatius
  • Antonius Lambertus Maria (Antoon)
  • Arnoldus Frans (eigenlijk een Arnold Frans)
  • Augustinus Josephus
  • Bernardus Johannes
  • Caspar Josefus Martinus
  • Everardus Johannes (Everard)
  • Franciscus Antonius
  • Franciscus Josefus
  • Franciscus Jozef Maria (Frans)
  • Gerard Johannes Nicolaus
  • Gerardus Henricus
  • Gerardus Petrus
  • Henricus (eigenlijk een Hendrik)
  • Henricus
  • Henricus Joseph Aloysius (Henny)
  • Henricus Theodorus Edmundis (Edmond)
  • Herman Willebrordus
  • Hubertus Cornelis Antonius
  • Joannes
  • Joannes
  • Joannes
  • Joannes Augustinus
  • Joannes Baptist Matthijs (Jo)
  • Joannes Henricus Gerardus
  • Johann Bernard Wilhelm Maria
  • Johannes (Jan)
  • Johannes Antonius
  • Johannes Antonius Eduardus
  • Johannes Bernardus
  • Johannes Dominicus Joseph
  • Johannes Gerardus (Jan)
  • Johannes Gerardus Maria
  • Johannes Gerardus Maria
  • Johannes Hermannes Jozefus (Hans)
  • Johannes Michaël Josephus Antonius (Antonius)
  • Johannes Petrus
  • Johannes Wilhelmus Maria (Wim)
  • Joseph Hubertus Guillaume (Guillaume)
  • Joseph Wilhelmus Maria
  • Josephus Hubertus
  • Jozef Marianus (Jos)
  • Laurentius Josephus Antonius Hubertus
  • Martinus Antonius
  • Martinus Petrus Maria (Tiny)
  • Petrus
  • Petrus Adrianus Wilhelmus
  • Petrus Antonius
  • Petrus Joannes Antonius
  • Petrus Matthias
  • Philippe (eigenlijk een Ronald)
  • Theodorus Cornelis Maria (Ted)
  • Theodorus Gerardus Antonius (Theo)
  • Theodorus Henricus Johannes
  • Wilhelmus
  • Wilhelmus Marinus
  • Wilhelmus Petrus Adrianus Maria

Saaie lijst he? Ik hoopte eigenlijk op wat onontdekte parels – de bijzondere en toch bruikbare jongensnaam die tegenwoordig zo moeilijk te vinden is.

Toegegeven, als je je zoon anno 2010 Johannes als roepnaam meegeeft, weet je vrijwel zeker dat hij de enige in de klas zal zijn. Maar een plotselinge populariteit zit er (nog) niet in, vrees ik.