Abraham en Sara waren de populairste Joodse voornamen

Sam en Moos

Collega Maarten van der Meer ging met de grove kam door In Memoriam en stelde een interessante lijst samen van de meest gebruikte voornamen onder Nederlandse Joden ten tijde van de Tweede Wereldoorlog.

Alle Sam en Moos moppen ten spijt waren dit niet de populairste namen; die eer ging naar Abraham en Sara (ook een bekende combinatie natuurlijk!).

Er waren in de eerste helft van de vorige eeuw maar weinig overeenkomsten te vinden tussen de Joodse namen en die van de Nederlandse bevolking als geheel. Alleen Jacob bij de mannen en Anna, Elisabeth, Grietje en Johanna bij de vrouwen komen in beide top-25’s voor, aldus Maarten.

Hedendaagse populariteit Joodse voornamen

Sommige namen zijn tegenwoordig (weer) populair, ook onder niet-Joden. Klassiekers als Alexander, Benjamin, David, Nathan, Samuel en Simon staan allemaal in de Nederlandse top 100; Levi (vroeger: Levie)** en Max zelfs in de top 20.

Net buiten top 100 vinden we Aron, Jacob, Maurits en Philip. Andere – deels typisch Joodse – namen zijn helemaal verdwenen: Abraham, Barend, Hartog, Isaac/Isaäc, Joseph, Louis, Marcus, Meijer, Mozes en Salomon.

De meisjesnamen uit de Joodse lijst hebben de tand des tijds deels goed doorstaan. Anna, Eva en Sara zijn mateloos populair, maar dat komt vooral door hun passendheid in de kort-kort-korttrend. Ook namen als Roos (was: Roosje) en Saar (was: Saartje) doen het daarom tegenwoordig goed.

Klassieke namen als Elisabeth, Johanna, Rosa en Sophia zijn ook nog altijd in de top 100 te vinden. Net daarbuiten vinden we nog Esther, Lea en Rebecca, maar alle andere namen zijn al sinds langere tijd (Alida, Bertha, Betje, Clara, Grietje, Henriette/Henriëtte, Leentje, Mietje) of kortere tijd (Judith, Marianne, Rachel) uit de toplijsten verdwenen.

Joodse baby’s anno 2011

Over de naamgeving onder Joods-Nederlandse baby’s anno 2011 is maar weinig bekend. Er wonen nog slechts een kleine 50.000 Joden in Nederland, die naar schatting tussen de 400 en 500 kinderen per jaar krijgen. Als iemand zijn licht kan laten schijnen over de naamgebruiken in deze groep: ik ben benieuwd naar je reactie!

** Dat geldt ook voor de wonderlijke transformatie van Levie naar Levi. In vrijwel alle vooroorlogse bronnen heten mannen Levie en niet Levi. Tegenwoordig heten alle nieuwgeborenen juist Levi. Nu hebben de meeste van die bijna 800 (in 2010) baby-Levi’s natuurlijk geen Joodse ouders, maar moeders die Amerikaanse series kijken en dus geen lee-vie maar een lie-vaai baren. Of vinden hedendaagse ouders Levie te vrouwelijk ogen?

Vaak fout geschreven voornamen: Caitlin en Jayden

Zeynep Sever Miss België in 2009
Zeynep Sever was in 2009 Miss België (foto: Wikipedia)

Het begint al met de populairste meisjesnamen van Nederland. Je krijgt een telefoontje: “Sophie is geboren!” Op het geboortekaartje blijkt het echter een Sofie-met-een-f te zijn en dat zal ze er in haar leven nog vaak bij moeten zeggen.

Ik keek eens naar de top 1.000 van meest gegeven babynamen in 2010 en daarin viel een aantal namen op waarbij het nog veel vaker fout kan gaan. Wat te denken van de (bij elkaar getelde) tweede populairste meisjesnaam van Nederland: Sara. Die naam wordt ook geschreven als Sarah, Zara, Zahra en Zarah.

Met meisjesnamen wordt sowieso creatiever omgesprongen dan met jongensnamen, die veel vaker maar één dominante spelling** hebben. Welke voornamen  in de lijst van duizend populairste babynamen van Nederland kun je op veel manieren schrijven?

Meisjesnamen met minstens vijf verschillende spellingswijzen

  1. Caitlin, Caitlyn, Caithlyn, Caithlynn, Caitlynn, Caithlin, Kaithlyn, Katelynn, Kaitlyn (9)
  2. Zeynep, Zainab, Zaineb, Zaynab, Zayneb, Zeyneb, Zineb (7)
  3. Alicia, Alysha, Alisha, Alyssia, Alycia, Alicja (6)
  4. Jazzlyn, Jazlynn, Jesslyn, Jazlyn, Jeslyn, Jesslyn (5)
  5. Emily, Emmelie, Emmely, Emely, Emmily
  6. Esmee, Esmée, Esmay, Esmé, Esmeé ***
  7. Fay, Faye, Fee, Fé, Fae
  8. Jaylinn, Jaylin, Jaelynn, Jaelyn, Jaylynn
  9. Nikki, Nicky, Nikkie, Niki, Nikky
  10. Romaissa, Romaisa, Romaysa, Rumeysa, Rümeysa
  11. Sara, Sarah, Zara, Zahra, Zarah
  12. Yasmin, Yasmine, Jasmine, Jasmin, Yasemin
Jongensnamen met minstens vier verschillende spellingswijzen

  1. Mohamed, Mohammed, Muhammed, Muhammad, Mohammad, Muhammet (6)
  2. Jayden, Djayden, Jaydon, Jaden, Jaiden (5)
  3. Timo, Thimo, Thiemo, Thymo, Tymo
  4. Aiden, Ayden, Aidan, Aydin (4)
  5. Anthony, Antonie, Antoni, Anthonie
  6. Arjen, Arjan, Aryan, Arian
  7. Casper, Kacper, Kasper, Caspar
  8. Damian, Demian, Damiën, Damien
  9. Keano, Kyano, Kiano, Keyano
  10. Noud, Nout, Naud, Naut
  11. Rafael, Rafaël, Raphaël, Raphael
  12. Rayan, Rayane, Rayaan, Rayhan (en dan tel ik het niet-verwante Ryan nog niet eens mee)
  13. Sepp, Sep, Seb, Zeb
  14. Stijn, Steyn, Steijn, Stein
  15. Thijmen, Tijmen, Thymen, Tymen
  16. Youri, Joeri, Yuri, Yoeri

** Anthony kan an-too-nie of en-tuh-nie zijn (etc. etc.), maar het gaat om het idee.

*** Dat er de afgelopen tien jaar tientallen meisjes geboren zijn die dankzij hun zenuwachtige vader bij het burgerlijke standloket als Esmeé door het leven moeten, betekent niet dat ik hem iemand zou aanraden.