Jari Litmanen zoekt Nederlandse naamgenootjes voor documentaire

Jari Litmanen shirt Ajax
Shirt van Jari Litmanen bij Ajax (foto: Wikipedia)

Eind 1992 begon Jari Litmanen (nu 41) aan zijn zege als stervoetballer bij Ajax. De sympathieke Fin zorgde niet alleen voor een eindeloze doelpuntenreeks, maar ook voor een serie vernoemingen.

Vanaf 1994, toen Litmanen een basisplaats in het eerste elftal had veroverd als opvolger van Dennis Bergkamp, merkten de zwangere Ajaxfans hem op. In dat jaar werden er vanuit het niets 74 kleine Jari’s geboren. Op het hoogtepunt, twee jaar later, waren dat er maar liefst 205!

Daarna nam de populariteit van (de naam) Jari wat af, maar er bleven ieder jaar tussen 75 en 100 Jari’s ter wereld komen. Vorig jaar waren het er 85.

Populariteit voornaam Jari
Populariteit voornaam Jari (afbeelding: Meertens Instituut)

Documentaire

Vandaag meldde Het Parool dat Litmanen zijn oude woonplaats niet vergeten is – en zijn pubernaamgenoten ook niet. Er wordt dit jaar een documentaire gemaakt over zijn leven als als profvoetballer:

Litmanen, die nog altijd een huis in Amsterdam heeft, gaat in het programma over zijn 25-jarige loopbaan onder meer opzoek naar alle Jari’s die vanaf de jaren negentig geboren zijn in Nederland. In Finland een net zovaak gehoorde naam als Jan bij ons, maar tot de komst van de publiekslieveling hier zelden tot nooit voorkomend.

‘Ik heb wat Jari’s gesproken, en dat zijn er héél wat’, zegt de vandaag 41 geworden Litmanen, die nog altijd professioneel voetbalt bij Helsinki SK in eigen land, met een glimlach. ‘De meesten zijn groot geworden.’

Amsterdam versus de rest van Nederland

Opmerkelijk is dat de naam Jari door heel Nederland heen gegeven wordt, niet alleen in Amsterdam en omgeving. Ja, zelfs in Rotterdam.

In totaal zijn er nu bijna tweeduizend Jari’s in Nederland die tussen de 0 en 16 jaar oud zijn. Nog eens ruim 400 jongens dragen Jari als tweede naam. De ArenA maak je er niet mee vol, maar toch aardig.

Kort nieuws 19 februari 2012

Maria is de meest bezongen vrouw van Nederland

Hans de Booy - Annabel
Hans de Booy - Annabel (afbeelding: hitparade.ch)

Vul jij Rosanne, Suzanne en Annabel ook meteen aan met “Ik weet dat er heel veel mannen zijn”, “Ik ben stapelgek op jou” en “Het wordt niets zonder jou”?

(Gefeliciteerd! Je bent waarschijnlijk ergens tussen 1965 en 1995 geboren. Maar daar gaat het vandaag niet over.)

Ik dook eens in de lijst van Nederlandstalige liedjes met een meisjesnaam in de titel.

De ruim vijfhonderd namen van de meer dan duizend liedjes lopen uiteen van Alida, zaten we nou maar in Afrika tot vondsten als Brief van een ongehuwde moeder aan Koningin Wilhelmina bij de geboorte van Prinses Juliana. Dat laatste lied werd gezongen door Jasperina de Jong, die ons ook verblijdde met Sybille, de laatste stripteasedanseres:

Er zit nog altijd brood / In het beschaafde bloot.

Maria en andere ouderwetse namen

Veruit de meest gebruikte meisjesnaam in het Nederlandse lied is – hoe verrassend – Maria. Liefst 37 artiesten zongen haar toe, aangevuld met Marie op de tweede plaats, Marijke op de vierde en verderop vele afleidingen als Marietje, Mary, Mariandel, Marie-Louise, Marianneke.

Een flink aantal namen is inmiddels zo goed als uitgestorven: Alie, Anja, Ankie, Annie, Ans, Bea, Bep, Betty, Dina, Elsje, Greetje, Henny, Jo, Joke, José, Lien, Mieke, Mien, Nel, Sien, Thea, Tineke, Toos en Trees. Dat rijtje namen zie ik niet zo heel snel terugkomen, zelfs niet in de huidige retrotrend.

Tantenamen

Nederlandse artiesten houden ongetwijfeld van hun moeder, maar hun tantes zijn minstens zo belangrijk, afgaande op de songtitels. Het zijn ook echt tantenamen: Tante Alida; Tante Cato; Tante Emma; Tante Greet, ik ken d’r; Ou Tante Koba; Tante Lien; Tante Mien, mag ik je poesje even zien; Tante Toos hielp ome Henk als typiste (en dan weet je het wel).

Niet te vergeten: Tante Constance en tante Mathilde van Drs. P!

Tante Constance en tante Mathilde
woonden eendrachtig en knus bij elkaar
Een was hardhorend, de andere brilde.
In doorsnee waren zij zeventig jaar.

In Overveen
telden zij hun dagen bijeen
niet meer zo coquet als voorheen,
maar nog altijd flink ter been.

Bron: Lyrics63.com

Hedendaagse muzes

De derde populairste naam in de lijst van meest toegezongen Nederlandse dames is… Anita. Ook voor deze en veel andere hitnamen van de naoorlogse jaren is het te vroeg voor een terugkeer. Annemarie, Barbara, Carolien, Christine, Cindy, Claudia, Jacqueline, Jenny, Linda, Marjolijn, Marleen, Monica, Sonja, Sylvia: ze waren ooit muzes van tientallen Nederlandstalige artiesten.

Tegenwoordig moeten zij dames als Alisha (Grad Damen), Deveny (de snelst stijgende naam van 1995 dankzij een hit van Marc Daniëls) en Esmee (let op: een prostituee – Acda & De Munnik) voor laten gaan.

Deze klassiekers in de lijst zijn nog altijd erg populair (of zijn dat recent geweest), of hebben potentie verder te groeien:

  • Alice
  • Amelie
  • Annabel
  • Anne
  • Beatrice
  • Bella
  • Carmen
  • Cato
  • Claire
  • Cleo
  • Eloise
  • Emma
  • Eva
  • Frederique
  • Irene
  • Jet
  • Josephine
  • Julie
  • Kiki
  • Lena
  • Louise
  • Lucie
  • Madeleine
  • Mathilde
  • Mia
  • Mies
  • Noor
  • Rosa
  • Rosalie
  • Saar
  • Sara, Sarah
  • Sophia, Sophie
  • Suze
  • Valentine

Ik had hier ook graag Edith, Margo en Olga opgenomen, maar iets zegt me dat daar de tijd nog niet helemaal rijp voor is.

Zit er nog een klassieke, uitgestorven, ouderwetse, jaren zestig of jaren nul-naam tussen die jou in badkamergeschal doet uitbarsten?

Lezersvraag: Zoë en Sienna, of Zoë en Siënna?

Sienna Miller
Sienna Miller (foto: Caroline Bonarde Ucci at http://flickr.com/photos/caroline_bonarde/)

Esmee of Esmée, Lois of Loïs: er is al genoeg over geschreven in onder meer de ultieme spellinggids, de variantenlijst en een overzicht van rijke en arme spellingen.

Maar we hebben nog niet bekeken hoe je omgaat met verschillende spellingen binnen een gezin.

Is het logisch om je dochter Kimberly te noemen als je al een Jeffrey hebt? Of ligt Kimberley-met-ey dan meer voor de hand? En zusjes Frederique en Amélie: staat dat lelijk, of moeten mensen het gewoon lekker zelf weten en kiezen voor de meest voorkomende variant?

Een lezeres stuurde me de volgende mail (met toestemming gepubliceerd):

Ik heb een kleine Zoë thuis en nou is de favoriete meisjesnaam van mijn man Sienna. Ik ben bang dat als we Sienna schrijven, dat het raar is dat Zoë wel een trema heeft. En ik ben bang dat als we Siënna schrijven, dat het lijkt alsof we de naam hebben gekozen omdat het ook een trema heeft. (…) Altijd lastig een naam kiezen!

Ze voegt later toe:

Dan gooi ik ook nog even Vienna/Viënna in de mix. Deze naam zag ik laatst op je site en deze wordt ook nog eens 50/50 gespeld. (Ik zou zelf Viënna kiezen, hadden we niet al een Zoë, zo lijkt het minder naar Wenen vernoemd…)

De vraag

Kortom: als je al een kind hebt met een naam met een trema, is het dan teveel om een tweede ook een trema-naam te geven, of juist aan te bevelen?

Wat vinden jullie? Ken je voorbeelden van broers en zussen met gelijksoortige, maar ‘verschillend gespelde’ namen? Wat heeft jouw voorkeur?

Valentijn bestaat pas 40 jaar (als voornaam)

Valentijn hartEen paar jaar geleden doken ze ineens overal op, jongetjes genaamd Valentijn.

Terwijl de meeste van hun generatiegenoten het moeten doen met een stoere/korte naam, kozen hun ouders tegen de stroom in voor een romantische hockeynaam.

Natuurlijk is Valentijn prima af te korten tot Tijn, zodat hij toch mee kan in de stroom van kinderen die Tim, Thijs of Tijmen heten.

Valentijn kwam tot de late jaren zestig maar een enkele keer voor in Nederland en is de afgelopen twintig jaar verworden tot doorsnee jongensnaam.

Op het hoogtepunt in 2010 werden ruim 170 jongens Valentijn genoemd; in 2011 waren het er naar schatting zo’n 20 minder.

Populariteit jongensnaam Valentijn
Populariteit jongensnaam Valentijn (afbeelding: Meertens Instituut)

Oorsprong

De naam is afgeleid van het Latijnse ‘valens’, wat volgens het Meertens Instituut zoveel betekent als ‘sterk, gezond, invloedrijk‘. Geen slechte betekenis dus.

Sint Valentijn was een martelaar wier kerkelijke feestdag op – je raadt het al – 14 februari valt. Valentijnsdag had vroeger weinig te maken met Milka-chocoladeharten of eenzaam uit Kenia ingevlogen rode rozen, maar meer met prille liefde.

Het was op verschillende plekken in Engeland bijvoorbeeld de dag “waarop jonge mensen meenden te kunnen raden wie hun aanstaande zou zijn.”

In Nederland

Valentijn en Valentinus waren oorspronkelijk nogal Brabantse namen (ook wel verbasterd tot Velten), maar dat is anno 2012 niet meer zo.

Tegenwoordig komt de jongensnaam overal regelmatig voor; iets vaker in grote steden en gebieden met een hoog gemiddeld inkomen dan elders.

Verspreiding jongensnaam Valentijn
Verspreiding jongensnaam Valentijn in procenten (afbeelding: Meertens Instituut)

IJshockey

Ik zei het al: een hockeynaam, Valentijn. Broertjes heten Julius, Florian, Olivier of Alexander; zusjes zijn Flore, Juliette, Rosalie of Madelief.

Of Puck, want dat is ook best (ijs)hockey.