Is het jullie ooit opgevallen dat Doutzen Kroes zoveel achternaamgenoten heeft? Ik telde onder meer Iris Kroes, Rens Kroes, Neelie Kroes en Wolter Kroes.
Iedere keer als ik langs het tijdschriftenschap in de supermarkt loop, word ik aangestaard. Doutzen op de Vogue, Rens op de Allerhande, Iris op de Margriet en Wolter Kroes op de Privé. Wat doen al die Kroezen daar toch?
Aantal Kroesen
Er waren in 2007 ongeveer 4.226 Nederlanders die Kroes als achternaam hebben. Varianten als Kroeze (3.006), Kroese (1.741), Kroezen (1.668), Croes (1.326) komen ook regelmatig voor.
Ondanks dat Doutzen Kroes een Fries boegbeeld is, komt haar familie oorspronkelijk uit Overijssel. Dat zie je ook aan de geografische kaart voor haar achternaam. In heel Nederland heet 0,02 procent van de inwoners Kroes, maar in een gemeente als Oldebroek is dat 0,7 procent, ofwel 35 keer meer dan gemiddeld!
Andere belangrijke woonplaatsen voor de familie Kroes zijn Ubbergen, Lemsterland, Schermer en Midden-Delfland.
Betekenis achternaam Kroes
Hoe kwamen de voorouders van Doutzen Kroes aan hun achternaam? Er bestaan verschillende verklaringen voor. Het Meertens Instituut geeft er vier:
- De oorspronkelijke Kroes had kroes- of krulhaar.
- Een kroes is een ander woord voor kruik, kan, beker. Iemand die in een herberg werkte (‘De Zilveren Kroes’) of die kruikenmaker was, kan Kroes als achternaam hebben aangenomen.
- Een soort verbastering van kruis-namen als Kruis, Cruz, Cruce en Cruise (hoi, Tom!)
- Ontstaan uit de Franse namen Carrous en Carroux: ‘wagenmaker’
Doutzen Kroes
Hoewel Neelie Kroes de eerste BN-Kroes was, zal de gemiddelde Nederlander nu toch aan fotomodel Doutzen denken bij de voornaam Kroes. Zij werd in 1985 geboren in Eastermar (Oostermeer) in Friesland.
Na het halen van haar havo-examen maakte ze snel carrière en trouwde in 2010 met dj Sunnery James (Gorré). Ze hebben twee kinderen: Phyllon Joy (2011) en Myllena Mae (2014).
Rens Kroes
Een paar jaar geleden was Doutzens jongere en enige zus Rens Kroes (1987) nog singer/songwriter. Sinds een jaar of twee heeft Rens Nederland verovererd als voedingsdeskundige (pardon: ‘food coach’).
Ze schrijft kookboeken en houdt op haar sokken een happy, healthy, yummy, spicy blog bij. Echt, als ik nog ergens nommm (de hippe versie van het inmiddels belegen om nom nom nom) lees, bega ik een ongeluk.
Iris Kroes
In 2012 won zangeres en harpiste Iris Kroes het tweede seizoen van The Voice of Holland. Ze was toen pas 19 jaar oud en studeerde Communicatie aan de Hanzehogeschool Groningen. Die opleiding maakte ze nooit meer af, want ze heeft het veel te druk met haar muziekcarrière.
De in Drachten geboren Iris en achternaamgenote Doutzen groeiden een paar kilometer van elkaar op in Friesland, dus al snel werd de link gelegd.
“Doutzen en Iris Kroes zijn familie,” zo kopten diverse media begin 2012. Dat dat uiteindelijk toch niet zo bleek te zijn, haalde de krant niet meer.
Piet Kroes
Een jaar na Iris Kroes’ winst nam Piet Kroes aan het tweede seizoen van The Voice Kids. De Friese zanger (1998) haalde de finale niet en is ook al geen familie van een andere bekende Kroes:
“Geen familie van Iris, geen familie van Wolter, gewoon Piet Kroes.”
Wolter Kroes
Het derde (vierde) muzikale Kroestalent is natuurlijk Wolter Kroes (1968). Hij is geen Fries, maar een Noordhollander uit Wormerveer (toegegeven, niet al te ver van West-Friesland vandaan).
(Mijn excuses als je nu ook Ik heb de hele nacht liggen dromen in je hoofd hebt.)
Kinderen: met zijn ex-vrouw Linda kreeg hij Pamela (1998), die ook zingt, en Wolter jr. (2001), minstens de vierde generatie Wolter op rij. Met zijn huidige vrouw Tessa Dijkstra heeft hij stiefdochters Summer (2001) en Sue (2002) en samen nog zoon Thomas ‘Tom’ Valentijn (2008). Ja, Tom Kroes inderdaad.
Ik heb geen relatie kunnen ontdekken met Iris, Doutzen of Piet Kroes.
Neelie Kroes
Politica Neelie Kroes – voor iedereen van vóór 1980: Neelie Smit-Kroes – werd in 1941 geboren in Rotterdam. Voor zover ik kan zien, woont deze Kroes-tak al minstens twee eeuwen in Rotterdam en omgeving, dus een directe link met haar naamgenoten in Noord-Holland en Friesland is niet gevonden.
Niet relevant, wel interessant: de vader van Neelie Kroes heette Machthildus Arie. Hij was in 1912 de eerste na zeker vier generaties Pieter Kroes, die niet die voornaam kreeg. Zijn bijzondere naam had hij waarschijnlijk te danken aan zijn oma van moederskant, Machtilda Blijdorp.
Neelie Kroes heeft uit haar eerste huwelijk een zoon, Yvo, en een pleegzoon, Karel.
En dan ook nog Hans en Henk
Een onbekendere Kroes is Hans Kroes (1965, Lisse), voormalig zwemkampioen en tweemalig deelnemer aan de Olympische Spelen (in 1984 en 1988).
Ook Henk Kroes (1938, Terkaple) zal niet bij iedereen een belletje doen rinkelen, maar deze krasse Fries is de oud-voorzitter van de Vereniging de Friesche Elf Steden. Hij mocht in 1997 de Vijftiende Elfstedentocht aankondigen: It giet oan! Hij is trouwens wél familie van Doutzen Kroes.
Over voornamen als 
Als je ouders je Semm hebben genoemd, of Juhvaixshenlay, dan is dat lastig, maar je kunt altijd nog een andere roepnaam aannemen.