Kort nieuws 31 juli 2011

  • Dolly Parton vond ooit een baby op haar stoep, vernoemd naar haar hit Jolene, met het verzoek ervoor te zorgen http://bit.ly/nSO6vi #
  • Haarlemse broers Thomas en Karel Scheerder werden op dezelfde dag vader van zoons Noah en Duuk http://bit.ly/oAzPDP #
  • De ronddobberende ‘zeilkinderen’ hebben bijzondere namen: Timmer (4), Lente (2) en Wender (0) Hobbelen http://bit.ly/pXkAW5 #
  • In Amerika kun je zelf de achternaam van je kind kiezen: handig als de vader (?) zich stil houdt http://bit.ly/nfDwqy #ryanphillippe #

Heten alle Denen Hans Christian Andersen?

Hans Christian Andersen
Hans Christian Andersen op een postzegel uit 1935

Als ik aan een Deen denk, komt eerst de verhalenschrijver Hans Christian Andersen naar boven. Is dat dan ook een doorsnee naam voor een inwoner van Denemarken?

De beste man is al 135 jaar geleden overleden, maar zijn naam is nog springlevend: er zijn anno 2010 maar liefst 1.320 mannen die Hans Andersen heten. Niemand in Denemarken heet Hans Anders, mocht je je dat afvragen.

Mest populære for- og efternavne for alle danskere

De populairste namen voor Deense mannen in de hele bevolking (dus inclusief volwassenen) zijn: Jens (51.441 mannen), Peter en Lars. Anne (47.682 vrouwen), Kirsten en Hanne zijn de meest voorkomende namen onder vrouwen.

Grappig om te zien dat namen die bij ons toch nog redelijk tot heel erg populair zijn, in de oorspronkelijke regio allang niet meer in trek zijn voor pasgeborenen: Jens, Lars, Niels en Ole bijvoorbeeld. Apart is ook dat Kim in Denemarken de twintigste populaire naam is. Voor mannen!

Meest voorkomende namen voor mannen in Denemarken

  1. Jens
  2. Peter
  3. Lars
  4. Michael
  5. Henrik
  6. Søren
  7. Thomas
  8. Niels
  9. Jan
  10. Jørgen
  11. Hans
  12. Martin
  13. Christian
  14. Anders
  15. Ole
  16. Morten
  17. Jesper
  18. Per
  19. Erik
  20. Kim

Bij de Deense vrouwen juist veel namen die ook bij ons inmiddels vooral geassocieerd worden met volwassenen: Kirsten, Susanne, Karen, Inge, Marianne. Toch geven Nederlandse ouders van nieuwe baby’s (onbewust) ook wel wat ouderwetse Deense namen: Mette, Bente, Jente.

Meest voorkomende namen voor vrouwen in Denemarken

  1. Anne
  2. Kirsten
  3. Hanne
  4. Mette
  5. Anna
  6. Helle
  7. Susanne
  8. Lene
  9. Karen
  10. Inge
  11. Maria
  12. Marianne
  13. Lone
  14. Bente
  15. Inger
  16. Camilla
  17. Pia
  18. Jette
  19. Charlotte
  20. Louise

Deense achternamen vertonen maar weinig overeenkomsten met de Nederlandse: waar wij vooral beroepen en plaatsnamen meetorsen, zijn onze Noordoosterburen toch vooral “zonen van”. In 2010 droegen 271.607 Denen (5 procent) de achternaam Jensen. In Nederland zijn er dat er – inclusief de bekendste naamdrager Robert Jensen (die de zoon is van een Deense ambassadeur) – ruim 250, ofwel een heeeeel klein percentage.

De Jong (en dus niet Bakker of De Vries) is de meest voorkomende achternaam in Nederland. Er zijn 86.534 mensen in ons land die De Jong heten, ofwel 0,5 procent. Wij hebben dan ook veel meer verschillende achternamen dan de Denen en die namen zijn beter verspreid over de bevolking.

Gelukkig nemen we onze diverse achternamen mee over de wereld: in Denemarken wonen in 2011 toch nog 66 mensen die De Jong als achternaam hebben. Dat zijn er wel twee minder dan in 2010.

Meest voorkomende achternamen in Denemarken

  1. Jensen
  2. Nielsen
  3. Hansen
  4. Pedersen
  5. Andersen
  6. Christensen
  7. Larsen
  8. Sørensen
  9. Rasmussen
  10. Jørgensen
  11. Petersen
  12. Madsen
  13. Kristensen
  14. Olsen
  15. Thomsen
  16. Christiansen
  17. Poulsen
  18. Johansen
  19. Møller
  20. Knudsen

Bron: Danmarks Statistik, 1 januari 2011

Een achternaam als voornaam

De Telegraaf berichtte vandaag over Willem Willemstein, een multimiljonair die in Laren in het diepste geheim (nou ja, nu niet meer) het grootste huis van Nederland laat bouwen.

Ik dacht dat dat ‘Willemstein’ een soort artiestennaam zou zijn, want het klinkt zeker in combinatie met zijn voornaam wat aanstellerig. Er blijken echter 572 mensen met die achternaam in Nederland te wonen.

Verspreiding van de achternaam Willemstein in Nederland
Verspreiding van de achternaam Willemstein in Nederland

Van het een kwam het ander: zou Willem ook een bestaande achternaam zijn? En ja: 43 Nederlanders dragen Willem als familienaam.

Ik werd nieuwsgierig naar andere populaire achternamen als voornaam. Of populaire voornamen als achternaam.

In Nederland zijn in principe alle voornamen toegestaan, maar er zijn een paar uitzonderingen.

Een belangrijke is dat de ambtenaar van de burgerlijke stand een voornaam niet kan accepteren als die ongepast is, zoals scheldwoorden. Wat ook niet mag: als de gekozen voornaam gelijk is aan een bestaande achternaam die niet ook al als voornaam bekend is.

Ofwel: je mag je kind wel Jensen noemen (zo’n twintig keer sinds 1995), maar geen Jansen. Jensen is namelijk een achternaam die ook als voornaam in gebruik is, terwijl Jansen exclusief een familienaam is. Dat blijft natuurlijk zo, totdat een onoplettende ambtenaar er een keer ‘Jansen’ doorheen laat slippen!

In Amerika (bijvoorbeeld) kun je ieder willekeurig woord als voornaam geven en kun je zelfs verschillende achternamen binnen het gezin kiezen. De meeste ouders geven daar natuurlijk een ‘standaard’ voornaam en de achternaam van de vader of moeder, maar het komt ook regelmatig voor dat kinderen een samengestelde achternaam krijgen, zoals de Jolie-Pitts.

Goed, in Nederland blijft de situatie vooralsnog iets conservatiever. Maar wist je dat 15 van de 20 voornamen in de top 10 van 2009 ook als achternaam in omloop zijn?

Ik zie ineens mogelijkheden voor kinderen die legaal Nicolai Ruben heten, Luna Eva, Allen Tim, of Samuel Julia. Gesproken over verwarrend…

meisjes-achternamen

  1. Emma (<5 mensen met die achternaam in Nederland)
  2. Julia (50)
  3. Sophie (55)
  4. Lieke (-)
  5. Lotte (220)
  6. Lisa (-)
  7. Sanne (34)
  8. Anne (6)
  9. Eva (-)
  10. Noa (7)

jongens-achternamen

  1. Daan (134 mensen met die achternaam in Nederland)
  2. Sam (148)
  3. Ruben (386)
  4. Lucas (2.505)
  5. Thomas (2.467)
  6. Jayden (-)
  7. Milan (104)
  8. Lars (-)
  9. Tim (31)
  10. Jesse (176)

De Jong is Nederlands populairste achternaam

Vanaf vandaag staat de nieuwe Nederlandse Familienamenbank online, van onder meer mijn oud-collega’s bij het Meertens Instituut. In de database staan alle 314.000 achternamen die in Nederland in omloop zijn (2007) of waren (1947).

De populairste familienamen in het land zijn al jaren De Jong, Jansen en De Vries. ‘Allochtone’ achternamen zijn echter in opmars; de meest voorkomende zijn Yilmaz (Turks), Nguyen (Vietnamees) en Ali (Marokkaans).

In de afgelopen zestig jaar zijn sommige achternamen sterk in aantal verminderd, of zelfs helemaal verdwenen. Dat komt omdat er in sommige families minder kinderen worden geboren die de naam kunnen doorgeven, maar ook omdat het tegenwoordig makkelijker is om een andere achternaam te kiezen. Zo kunnen kinderen tegenwoordig ook de achternaam van hun moeder krijgen – een optie voor vaders die hun familienaam (Poepjes, Kloot, Naaktgeboren) liever niet doorgeven.

Op een landkaart kun je zien hoeveel landgenoten jij hebt met dezelfde achternaam en waar ze wonen. Bovendien is aan van grofweg een derde van alle achternamen extra informatie toegevoegd, zoals de vermoedelijke oorsprong.

Is jullie iets bijzonders opgevallen? Of was het juist leuk om te zien dat je vermoedens over je achternaam klopten? Kom het hier vertellen (als de site weer bereikbaar is, want die is op het moment door alle belangstelling overbelast).

Internet weet alles van je!

Als je dacht dat je je Hyvesprofiel goed afgeschermd had voor oud-klasgenoten of rondneuzende collega’s, moet je dit filmpje maar eens bekijken (wel ingelogd zijn). Misschien toch tijd om die ‘grappige’ paaldansfoto’s te verwijderen?

Maar het kan nog wat confronterender, namelijk met de (nieuwe?) zoekmachine wieowie. Voer je naam in (of van die klasgenoot of collega natuurlijk) en kijk wat internet van je weet.

Ik vond foto’s van mezelf die ik helemaal vergeten was (en van veel ‘beroemdheden’ waarover ik op deze site schreef, maar ja, diep in ons hart zijn we allemaal Britney toch?). En links naar ooit aangemaakte profielen waarvan ik niet eens meer wist dat ik daar bekend was. Er staan koppelingen naar mensen met dezelfde (relatief bijzondere) achternaam, maar die ik niet ken. Zijn het achter-achternichten? Onontdekte suikerooms?

Fascinerend, maar ook een beetje eng.