Lucas en Nora zijn de populairste Noorse namen

populairste voornamen noorwegen
Halina Reijn als Nora in Het Poppenhuis
Halina Reijn als Nora in Het Poppenhuis (afbeelding: Toneelgroep Amsterdam)

Net als in 2012 zijn Nora en Lucas de populairste Noorse namen. Nora (en Norah) staat al sinds 2000 in de voornamen top 10 van Noorwegen en wisselt regelmatig van plek met de nummer twee, Emma. 

Maar liefst de helft van alle Noorse meisjesnamen eindigt tegenwoordig op een -a; in 1947 gold dat voor slechts een op de tien namen.

Nora is dankzij het 19e-eeuwse toneelstuk Een Poppenhuis van Henrik Ibsen de bekendste a-naam. In dit nog altijd wereldwijd uitgevoerde toneelstuk verlaat Nora haar man Torvald en kinderen Ivar, Bob en Emmy uit protest tegen haar onderdrukking als echtgenote en moeder in de patriarchale samenleving.

Lucas (en Lukas) was bijna ieder jaar sinds 2008 de meest gegeven jongensnaam. Ondanks dat het grootste deel van de bevolking van Noorwegen niet kerkelijk is, floreren bijbelse jongensnamen als Lucas als nooit te voren. In de jaren ’50 kreeg 1,5 procent van de jongens een bijbelse naam; in 2014 was dat 21 procent.

Populairste Noorse namen

De populairste namen van Noorwegen worden ieder aan 1,4 procent van de pasgeboren jongens en meisjes gegeven. Net na de oorlog kregen de nummer 1-namen veel meer naamgenootjes: maar liefst 6 procent van de meisjes werd toen Anne genoemd.

De creativiteit onder verse ouders is veel groter dan zelfs twintig jaar geleden. Volgens de Noorse overheid komt dat vooral door immigratie, waarmee duizenden nieuwe voornamen in het land werden geïntroduceerd. In 2014 waren er 80.000 meisjesnamen en 68.000 verschillende jongensnamen in omloop.

Zoals in veel Europese hoofdsteden is het aandeel islamieten in Oslo hoger dan in de rest van het land. Dat betekent dat Mohammed (in diverse spellingen) de populairste naam van Oslo blijft.

populairste noorse namen
Populairste voornamen van Noorwegen in 2014 (afbeelding: Statistisk sentralbyrå)

Sterkste stijgers

Bij de jongens stijgen Aksel, Emil, Liam, Markus, Matheo en Olav sterk in populariteit.

Bij de meisjes zijn dat Anna, Ella, Emilie, Lilly, Mie, Nora, Olivia en Tiril. Tiril? Bijzondere naam, niet eerder gehoord!

Achternamen van beide ouders

Doordat Noorse ouders hun kinderen hun beider achternamen mogen meegeven, kiezen de meeste van hen voor een beperkt aantal voornamen. Maar liefst de helft van de kinderen heeft twee achternamen (Hansen Olsen) en nog eens tien procent draagt een samengestelde achternaam (Hansen-Olsen).

Veruit de meeste pasgeborenen krijgen één voornaam; slechts 22 procent van de jongens en 26 procent van de meisjes draagt een extra voornaam. In die volgnaam wordt voluit vernoemd, want de tweede en derde voornamen zijn klassiekers als Alexander, André en Johan voor jongens en Sofie, Marie en Louise voor meisjes.

Populairste Noorse namen

jongens

Opmerkelijk: er is vorig jaar in Noorwegen niet één Jayden of Sem geboren! Grappig dat wij die namen in Nederland als ‘internationaal’ zien, maar dat is blijkbaar maar heel betrekkelijk.

  1. William
  2. Emil
  3. Magnus
  4. Henrik
  5. Mathias
  6. Oliver
  7. Jonas
  8. Elias
  9. Noah
  10. Liam
  11. Sander
  12. Aksel
  13. Isak
  14. Leon
  15. Tobias
  16. Sebastian
  17. Lucas
  18. Markus
  19. Benjamin
  20. Daniel
  21. Adrian
  22. Matheo
  23. Johannes
  24. Martin
  25. Jakob
  26. Theodor
  27. Oskar
  28. Filip
  29. Olav
  30. Håkon
  31. Alexander
  32. Andreas
  33. Kasper
  34. Odin
  35. Theo
  36. Oscar
  37. Lukas
  38. Kristian
  39. Sigurd
  40. Erik
  41. Herman
  42. Mikkel
  43. Marius
  44. Even
  45. Marcus
  46. Ole
  47. Julian
  48. David
  49. Johan
  50. Sondre
  51. Jonathan
  52. Leander
  53. Fredrik
  54. Brage
  55. Gabriel
  56. Ulrik
  57. Ludvig
  58. Felix
  59. Iver
  60. Leo
  61. Jacob
  62. Nikolai
  63. Vetle
  64. Sverre
  65. Adam
  66. Aron
  67. Max
  68. Eirik
  69. Lars
  70. Christian
  71. Alfred
  72. Ola
  73. Edvard
  74. Casper
  75. Trym
  76. Aleksander
  77. Samuel
  78. Emrik
  79. Gustav
  80. Kevin
  81. Thomas
  82. Linus
  83. Kristoffer
  84. Mats
  85. Victor
  86. Viljar
  87. Jesper
  88. Philip
  89. Anton
  90. Storm
  91. Viktor
  92. Simon
  93. Dennis
  94. Peder
  95. Albert
  96. August
  97. Birk
  98. Olai
  99. Sivert
  100. Teodor

meisjes

Ook Noorwegen is in de ban van korte namen, maar dat zijn niet dezelfde namen als in Nederland. Evi, Noa en Zoë zijn bijvoorbeeld in geen velden of wegen te bekennen.

  1. Emma
  2. Nora
  3. Emilie
  4. Sofie
  5. Anna
  6. Thea
  7. Ingrid
  8. Ella
  9. Julie
  10. Ida
  11. Linnea
  12. Sara
  13. Amalie
  14. Olivia
  15. Frida
  16. Mia
  17. Vilde
  18. Jenny
  19. Leah
  20. Mathilde
  21. Tiril
  22. Sofia
  23. Maja
  24. Aurora
  25. Hedda
  26. Maria
  27. Marie
  28. Tuva
  29. Oda
  30. Victoria
  31. Elise
  32. Mie
  33. Eline
  34. Lilly
  35. Selma
  36. Alma
  37. Hanna
  38. Live
  39. Mina
  40. Pernille
  41. Amanda
  42. Celine
  43. Malin
  44. Julia
  45. Sigrid
  46. Mathea
  47. Martine
  48. Agnes
  49. Emily
  50. Mille
  51. Mari
  52. Astrid
  53. Isabella
  54. Signe
  55. Alva
  56. Eva
  57. Sarah
  58. Andrea
  59. Ada
  60. Johanne
  61. Ellinor
  62. Sophia
  63. Amelia
  64. Ronja
  65. Emilia
  66. Hannah
  67. Hermine
  68. Helene
  69. Sunniva
  70. Oline
  71. Iben
  72. Synne
  73. Josefine
  74. Lotte
  75. Ingeborg
  76. Isabell
  77. Sanna
  78. Solveig
  79. Ane
  80. Lykke
  81. Johanna
  82. Saga
  83. Lena
  84. Maya
  85. Stella
  86. Elida
  87. Nathalie
  88. Ylva
  89. Elvira
  90. Milla
  91. Kaja
  92. Anne
  93. Lea
  94. Madelen
  95. Erle
  96. Liv
  97. Louise
  98. Karoline
  99. Celina
  100. Maren

Inspiratie

Ik hou erg van deze namenlijst! Amalie, Erle, Iben, Linnea, Milla, Mille, Oda, Synne, Tuva, Vilde, Ylva. Kijk – ik ben al aardig op weg naar een meisjeselftal!

Van Maria tot Mia

De meest gegeven meisjesnaam in Nederland was tot een paar jaar geleden Maria. De naam raakt nu versneld in de vergetelheid.

Terwijl een naam als Elisabeth misschien wat minder vaak voorkwam, lijkt die naam op het eerste gezicht langer te overleven dan de naam der namen: Maria.

Het katholieke gebruik om ieder kind, jongen of meisje, Maria te noemen als eerste of als volgnaam is vanaf de jaren ’50 steeds verder in onbruik geraakt. Ook de afgeleide roepnamen doen merendeels ouderwets aan.

Een op de drie vrouwen heette Maria

Voor mij is Maria een heel bijzondere naam: mijn beide oma’s heten zo, net als mijn moeder. Mijn vader wilde me naar verluidt geen naam-met-Maria-erin wilde geven en daarom nam mijn moeder genoegen met de ‘ma’ in Emma 🙂

Mijn ouders waren in die periode (we spreken hier over de bruinoranje jaren zeventig) niet de enige die afscheid namen van tradities. Afgeleide namen als Marion en Marije werden in rap temp van roepnaam tot officiële paspoortnaam getransformeerd en een naam als Marit is tegenwoordig populairder dan Maria zelf.

In de grafiek hieronder zijn Maria en de belangrijkste ‘echte’ afleidingen bij elkaar geteld.

Populariteit van Maria en daarvan afgeleide voornamen als officiële eerste naam
Populariteit van Maria en daarvan afgeleide voornamen als officiële eerste naam in procenten (afbeelding: Meertens Instituut)

Nog maar een halve eeuw geleden werd maar liefst eenderde van de pasgeboren meisjes Maria genoemd: 10 procent als eerste naam, 25 procent als tweede naam. Die devotie was overigens van betrekkelijk recente datum, want rond 1900 heette ‘maar’ eenvijfde van de meisjes Maria.

Vandaag de dag krijgt nog maar 0,3 procent (circa 250 meisjes per jaar) van de baby’s de naam Maria. Best verrassend: nog altijd krijgt 5 procent van de meisjes (4.800 in 2010) Maria als tweede of derde naam!

Populariteit van Maria en afgeleide namen als volgnaam in procenten
Populariteit van Maria en afgeleide namen als volgnaam in procenten (afbeelding: Meertens Instituut)

Ook jongens krijgen trouwens nog steeds Maria mee als volgnaam. In 1954 (een door de paus ingesteld Mariajaar) gold dat voor maar liefst 17 procent van de mannen, maar zelfs de afgelopen jaren werd bijna 1 op de 100 jongens Maria genoemd.

Populariteit Maria als volgnaam voor jongens
Populariteit Maria als volgnaam voor jongens in procenten (afbeelding: Meertens Instituut)

Maria was ooit verboden

Maria blijft dus veruit de populairste meisjesnaam van Nederland, alleen merk je er in het dagelijks leven niet zoveel van. Een enkeling zal nog wel voluit Maria worden genoemd, maar de meeste Maria’s hebben van geboorte af aan een andere roepnaam.

De eerste bekende Maria – om maar even bij het begin te beginnen – was Mirjam, de zus van Mozes en Aäron is het Oude Testament. In de loop van de tijden verschoof de schrijfwijze van Mirjam (Hebreeuws) via Mariam (Grieks) naar Maria (Latijn).

Maria (‘bitterheid’) werd volgens het Meertens Instituut uiteindelijk pas ergens in de Middeleeuwen een gebruikelijke meisjesnaam in Nederland en Vlaanderen. Tot die tijd vonden mensen het niet gepast om de naam van de moeder van Christus als persoonsnaam te gebruiken. Frankrijk verbood het gebruik van Maria als doopnaam zelfs lange tijd.

Maar even over Jezus dan

Over die Maria-schroom zijn de meeste katholieke Nederlanders in de loop van de tijd meer dan heen gekomen; hetzelfde kan niet gezegd worden voor de naam van Jezus Christus. Verboden is de naam Jezus niet per sé, maar het feit dat nog geen handvol Nederlandse mannen Jezus of Christus heet, geeft wel aan dat de naam hier nooit gebruikelijk is geworden.

Er is wel een klein aantal mannen dat namen draagt als Jesus/Jesús (18 als eerste naam, 189 als tweede) of Christ (68 als eerste naam, 107 als tweede), maar van harte is dat nooit gegaan. Dat is in Spanje en andere landen met een grote Spaanstalige bevolking wel anders. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld staat Jesus al zeker een eeuw in de landelijke top 500, waarvan de laatste 25 jaar zelfs in de top 100.

Marchien, Marijke, Mascha

Terug naar Maria!

Tot de oorlog had iedere regio zijn eigen Maria-roepnamen: in Drente Marchien, in Friesland Marrit en Maayke, in Overijssel Meike, in Zeeuws-Vlaanderen Riete. Afkortingen als Rie en Marie waren algemener in gebruik.

Na die tijd veranderde er veel op namengebied in Nederland. Het halve land werd in 1947 geïnspireerd door de geboorte van het jongste prinsesje: Maria Christina, roepnaam Marijke. Onder invloed van het Engels kwam ook Mary op, naar keuze p[ zijn Nederlands uitgesproken als Merrie of Meerie.

In de decennia daarna volgt een eindeloze sloot op elkaar lijkende namen: Marianne, Marja, Mariëtte, Marion en Mariëlle. Wie heeft ze niet als zus of tante of buurvrouw?

Pas in de jaren zeventig komen er uit het oosten wat nieuwe varianten, zoals Mascha en Mariska. Een paar jaar later beleven we een enorme opleving van de degelijke hollandsche namen: Maaike, Maartje, Marije, Marjolein, Marleen, Marlies, Marloes, Mieke.

Daarna is het – op het onverwachte succes van het Franse Manon na – even stil op het Mariafront. Pas de afgelopen jaren zien we weer wat Maria-roepnamen opduiken. Mara, Marit en Meike voor de no nonsense ouders, Meryem voor Turks-Nederlandse meisjes en sinds een jaar of twee schiet short & sweet Mia omhoog.

In onderstaand overzicht zie je welke roepnamen in een bepaald decennium het populairst waren. Dat betekent niet dat ze nu niet meer voorkomen onder verse baby’s.

Maria-roepnamen

< 1900

  • Marchien, Margje
  • Maria
  • Marretje, Martje

1900-1910

  • Rie

1920-1930

  • Marie
  • Riek

1930-1940

  • Riet, Rietje

1940-1950

  • Marijke
  • Mary
  • Ria

1950-1960

  • Marianne, Marjanne
  • Marja
  • Rita

1960-1970

  • Annemarie, Anne-Marie
  • Marian, Marjan
  • Mariëtte
  • Marion, Marjon

1970-1980

  • Mariëlle
  • Marije
  • Mariska
  • Mascha
  • Miriam, Mirjam

1980-1990

  • Maaike
  • Marieke
  • Marjolein, Marjolijn
  • Marleen
  • Marlies
  • Marloes
  • Mieke

1990-2000

  • Manon
  • Marissa

2000-2010

  • Mara
  • Marit
  • Meike
  • Meryem

2010-nu

  • Mia

 

Inspiratie

We zitten nog net te dicht op de jaren zeventig/tachtig om weer verliefd te worden op stevige namen als Marjan, Marije, Mariska, Marjolein of Rianne. En traditionele namen als Marchien, Marretje, Margje en het wat ongelukkige Mie of Mietje klinken ons te ‘oud’ in de oren.

De toekomst zit dus bij die tussengeneratie: Miep, Mies, of Marie. Mara en Mare zijn een beetje over hun hoogtepunt heen, maar toch zeker nog acceptabel.

Maja/Maya en Mia zijn enorm aan het stijgen in populariteit en ik zie ook wel een bescheiden toekomst voor Mimi.

Uit het buitenland kunnen we Minnie, Moira, Maire, Mikke, Mitz, Mirja en Mizzi halen. En wie wist trouwens dat Merlijn een officiële afleiding van Maria is?

En wat is er mis met gewoon Maria? Je weet dan vrij zeker dat je dochter de enige met die naam is in haar klas- en klassieker zul je hem niet kunnen vinden!

I’ve just met a girl named Maria,
And suddenly that name
Will never be the same
To me.

Westside Story © Leonard Bernstein/Stephen Sondheim

Tieners in Barneveld heten Mark en Daniëlle

Nadat we een overzicht van achtduizend Twentse eindexamenkandidaten hadden gegeven, is het vandaag de beurt aan Barneveld en omgeving.

Mélanie stuurde me een linkje naar de Barneveldse Krant, met daarin de voornamen van de 1.275 geslaagde vmbo’er, havisten en vwo’ers die vorige week hun diploma kregen in het hart van de bible belt.

Dat zijn iets te weinig tieners om harde conclusies te trekken over wat échte vmbo- of juist vwo-namen zijn, dus daarom een algemene top 10 per voornaam.

meisjes (minstens 5 keer)

  1. Daniëlle (7 meisjes, 1%)
  2. Elise
  3. Esther
  4. Laura
  5. Linda
  6. Anne
  7. Bianca
  8. Caroline
  9. Dianne
  10. Iris
  11. Janita
  12. Joanne
  13. Lianne
  14. Martine
  15. Rosanne
  16. Willianne

Een verrassend lijstje! Veel lange vernoemingsnamen die nog te ouderwets zijn om ‘retro’ genoemd te mogen worden.

jongens (minstens 5 keer)

  1. Mark, Marc (20 keer, 3%)
  2. Niels
  3. Dennis
  4. Rick, Rik
  5. Danny
  6. Bas
  7. Kevin
  8. Martijn
  9. Matthijs
  10. Robert
  11. Arjan
  12. Bart
  13. Jan
  14. Jasper
  15. Marcel
  16. Michael
  17. Nick
  18. Robin
  19. Ruben
  20. Wilco
  21. Christian
  22. Corné
  23. Henk
  24. Jacco
  25. Jan-Bart, Jan-Willem etc.
  26. Jordi
  27. Leon
  28. Michiel
  29. Pieter
  30. Sander
  31. William
  32. Wouter

De jongensnamen top-10 is nog herkenbaar, maar daarbuiten komen toch wel wat namen voorbij die typerend zijn voor deze regio. Wilco, Corné, Henk en Jacco zul je niet snel bij andere 17-jarigen tegenkomen.

Kerstster en andere licht ongebruikelijke namen voor je kerstbaby

KerstengelBen jij een van de duizend moeders die met kerst een baby zullen krijgen? Kies dan hier de ideale naam!

Laat ik beginnen met te melden dat er (jammer genoeg) geen mensen zijn die Kerstster heten. Er zijn wel vrouwen die als Kersteloete, Kerstel, Kersterine of Kerstje door het leven gaan en mannen die Kerst of Kersters heten.

Behalve afleidingen van de naam Christus (‘de gezalfde’), zoals Christiaan, Christine, Krista, Kirsten, Karst zijn er natuurlijk wel meer rechtstreekse verwijzingen naar het kerstverhaal:

  • Jezus en Christus. Ondanks dat hij de hoofdrolspeler is, zijn deze letterlijke namen in Nederland zo goed als ‘verboden’.
  • Melchior, Casper en Balthasar. De drie Wijzen uit het Oosten die de pasgeboren koning der Joden met een bezoekje kwamen vereren.
  • Mirre. Een van de geschenken die door die drie Wijzen werden meegebracht.
  • Jozef en Maria. De ouders/verzorgers (doorstrepen wat niet van toepassing is) van het kindje Jezus.
  • Noël en Noëlle. Het Franse woord voor Kerstmis is Noël.

Nog iets verder gezocht zijn deze frisse namen die passen bij een geboorte rond Kerstmis:

  • Nieve. Spaans voor ‘sneeuw’.
  • Winter
  • Jul of Yule. De Scandinavische term voor Kerstmis, afgeleid van de joelfeesten (zonnewendefeesten).
  • Ster
  • Lucas en Mattheüs. Deze apostelen beschrijven de geboorte van Christus.
  • December
  • Mare. In onder meer Engeland hangt men in deze tijd een maretak in huis, een symbool van vruchtbaarheid. Wie er per ongeluk onder staat, mag door een ander gekust worden.
  • Malak. Het Arabische woord voor ‘engel‘.
  • Ruprecht. De (niet al te vriendelijke) knecht van Sinterklaas/Kerstman in Duitsland.
  • Nathalie. Uit het latijn ‘dies natalis’: ‘geboortedag van de heer’.

Verwacht iemand misschien een meisjesdrieling rond kerst? Nieve, Yule en Mare. Graag gedaan!

Kort nieuws 6 november 2011

  • De zondagnacht geboren Danica May Camacho is volgens de Filippijnen de 7 miljardste (!) mens op aarde http://t.co/De9I8jiM #
  • “Joods Historisch Museum neemt de naam Cohen onder de loep” http://t.co/Hrzxas38 #
  • Vanaf donderdag staan de namen van alle mannen die tussen 1814 en 1941 in dienst hebben gezeten online http://t.co/8hamHTx0 #
  • Siamese tweeling Angelina & Angelica succesvol gescheiden http://t.co/j6RuekdN #
  • Tienkoppige familie uit Deventer die in een caravan woonde vernoemt nieuwe baby Manuel naar aartsengel http://t.co/x8V47FFb #