Het is alweer enige jaren geleden dat ik Baby Names Drift Like Genes las, een van die artikelen die mijn irritatie over moeilijk te interpreteren onderzoek deed aanwakkeren.
Samengevat: een Engelsman en een Amerikaan betogen dat sommige voornamen populair kun worden, en anderen niet; ze weten niet om welke namen het gaat, alleen om hoeveel. Lekker belangrijk, denk ik dan.
Het was een artikel dat er mede voor zorgde dat ik mijn eigen nieuwsberichten ging verzamelen en later publiceerde.
Bekende Baby’s, Populaire Namen en Opmerkelijke Toestanden zijn misschien ook "lekker belangrijk", maar voor een groot deel van de bevolking in elk geval boeiender dan dit soort wonderlijke onderzoeken.
Lees vooral even mee.
"Wiskunde en demografie kunnen ingezet worden om te voorspellen dat, hoe ongebruikelijk je voornaam vandaag de dag ook is, deze ooit erg populair kan worden."
Deze claim werd neergelegd door dr. Alex Bentley van het Engelse University College London en Matthew Hahn van de Amerikaanse Duke Universityin de Royal Society’s Biology Letters van juni 2003.
Sommige
ouders die op dit moment een originele naam voor hun kind verzinnen, kunnen er ongewild voor zorgen dat deze naam op een gegeven moment in de toplijsten terecht komt.
De onderzoekers gebruikten Britse en Amerikaanse populariteitslijsten van de afgelopen honderd jaar. Ze zagen dat enkele namen duizenden keren populairder waren dan de overgrote meerderheid van minder populaire namen, daarmee een "elegante mathematische formule" volgend.
Deze formule wordt een power law genoemd. Deze wetmatigheid bleek steeds van toepassing gedurende de honderd jaar van verschillende voornamen, zelfs met een groeiende bevolking.
Hahn en Bentley kunnen helaas niet voorspellen welke nieuw-verzonnen naam de naam voor een generatie nieuwe kinderen zal worden, maar ze kunnen wel voorspellen hoe populair die naam zal worden.
"We zagen dat meisjes een 40 procent hogere kans hebben om een unieke naam te krijgen dan jongens", zei Hahn. "Ik wed dat dat te maken heeft met ons leven in een patriarchale samenleving, waarin jongens vaker traditionele namen krijgen".
Ze betogen dat veel sociale wetenschappers aannemen dat er een reden moet zijn waarom iets populair wordt, terwijl dat net zo goed door "stom toeval" kan gebeuren, waarna er achteraf een reden bij wordt gezocht.
Dat zou goed kunnen, maar net weer niet met het voorbeeld dat ze geven. Ze zeggen dat bepaalde namen met hogere en lagere inkomensklassen worden geassocieerd. Hun briljante verklaring hiervoor is dat deze namen waarschijnlijk eerst in hun respectievelijke economische klasse populair werden, voordat ze als stereotypisch werden gezien.
Misschien zie ik iets over het hoofd, maar zeggen ze nou echt dat iets eerst zo moet zijn, voordat het zo is?
Hoe dan ook, het zal ongetwijfeld zou zijn dat er in de wetenschap veel zaken gebeuren, waar achteraf een verklaring bij wordt "gezocht", maar dat is bij voornamen toch in belangrijke mate anders.
En dat komt domweg doordat er voor het gros van de snel in populariteit stijgende voornamen juist wel eenvoudig verklaringen gevonden kunnen worden, en zelfs voorspellingen niet heel lastig zijn.
Het is niet moeilijk om voor Nederland de hele stoer & kort jongensmode en de lievige trend voor meisjesnamen te herkennen. Namen die niet in een van die twee rijtjes passen, hebben op dit moment geen schijn van kans.
Maar er moeten toch weer nieuwe namen in de mode raken? Inderdaad, werp daartoe maar vast een blik op de geboorteregister van de NRC. Nu wordt er nog gelachen om die "rare namen", maar het is de mode van 2017.
En hoe zij aan hun namen komen? Dat is inderdaad slecht te achterhalen en vast stom toeval waarbij we achteraf verklaringen gaan zoeken 🙂