Van Elisabeth tot Liz

De naam Elisabeth is in verschillende varianten al minstens twee eeuwen populair in Nederland, van Betje in de 19e eeuw tot Liz in de 21e eeuw.

Ik heb een oudtante Bep, een tante Elise, een tante Elly, een oma met als tweede naam Elisabeth en achternichtjes Ella en Lizzy (geen zusjes). Plus, ik ging naar school met een Isabelle, had een hockeytrainster genaamd Liesbeth, een oppaskind dat Lisa heet en zat altijd in de klas met minstens één Lisette (hoewel ik nu eigenlijk niemand meer ken met die naam).

Wie kent er geen Elisabeth?

De oorspronkelijk Hebreeuwse naam Elisjeba (die op zichzelf nauwelijks voorkomt), betekent zoveel als ‘God heeft gezworen, God is mijn eed, God is degene bij wie ik zweer’. Het was de naam van de vrouw van Zacharias, moeder van Johannes de Doper. Dankzij deze Elisabeth komt de naam al honderden jaren voor in Nederland en is daarmee vandaag de dag nog altijd een dankbare vernoemingsnaam.

In 2010 kregen zo’n 1.800 meisjes (ofwel 1 op de 50 pasgeborenen) als tweede of derde voornaam Elisabeth of Elizabeth (= de Engelse variant) mee. Als eerste naam is Elis/zabeth veel minder in trek: slechts 250 meisjes worden jaarlijks zo genoemd. Bovendien zal het merendeel waarschijnlijk een modernere roepnaam dragen, zoals Elise, Ella of Liz.

    Populariteit van Elisabeth en daarvan afgeleide voornamen als officiële eerste naam
Populariteit van Elisabeth en daarvan afgeleide voornamen als officiële eerste naam (afbeelding: Meertens Instituut)

Roepnamen

Elisabeth is eigenlijk nooit uit de mode geweest de afgelopen 100 jaar. Sterker nog: in 2012 kreeg zeker 1 op de 20 meisjes een van Elisabeth afgeleide voornaam, daarmee het eerdere hoogtepunt – net voor de oorlog – overtreffend.

Het enige wat veranderd is, zijn de roepnamen. Heette een Elisabeth rond 1900 nog Betje of Lijsje, vijftig jaar later werd ze ‘lekker vlot’ Bep of Elly genoemd. Daarna was de liefde voor Elisabeth even klaar, want ouders waren vanaf halverwege de jaren zestig niet langer gebonden aan een beperkt, door de overheid vastgesteld rijtje voornamen.

Nadat de opgewondenheid over exotische nieuwe namen als Bianca, Monique, Karin en Patricia was weggeëbt, keerden ouders terug naar Elisabeth. Vanaf dat moment werd alleen steeds vaker gekozen voor het geven van een roepnaam als officiële eerste naam: van Liesbeth in de jaren zeventig tot Lisette in de jaren tachtig, Lisa in de jaren negentig en Ilse net voor de eeuwwisseling.

Rond 2000 vielen mensen massaal voor het romantische Isabelle – de varianten Isabel en Isabella stijgen anno 2013 nog steeds in populariteit. Afgeleide naam Isa kreeg er in diezelfde tijd duizenden naamgenootjes bij. Sinds een paar jaar komt ook Bella geregeld voor, met dank aan de hoofdpersoon van de Twilightseries.

De afgelopen jaren bestaan er verschillende Elisabeth-trends naast elkaar. In Brabant is men weg van Lise; de kort & stoerfans gaan voor Liz, Lizzy of Izzy; iets behoudender stellen kiezen Elisa of Elise en liefhebbers van vrolijke meisjesnamen vinden Ella leuk.

En tot slot, voor ouders die op zoek zijn naar een betrekkelijk onontdekte retronaam, Elsa. Deze naam was precies een eeuw geleden in trek en nu weer.

Inspiratie

Naast Elsa zag ik nog enkele van Elisabeth afgeleide roepnamen die maar weinig (meer) voorkomen in Nederland, maar wel ‘potentieel’ hebben. Ik ken sinds kort een kleuter die Betsy heet en ik viel meteen voor het meisje – en daarmee voor haar naam.

Meer inspiratie: Bé, Belle, Bess, Bessie, Betta, Ellie, Elsebée, Elsie, Izzy, Lijs en Like. Actrice Inge Schrama noemde haar dochter eerder deze week Betty Sue – dat klinkt ouderwets en hip tegelijk!

Kijk uit voor de snel stijgende populariteit van de ‘legitieme’ maar toch een beetje vreemde naam Isabeau. De perfecte naam voor ouders die een romantische én stoere naam willen.

Elisabeth-roepnamen

< 1900: Betje

  • Betje
  • Betske
  • Elisabetha
  • Elsien
  • Elsiena
  • Elsina
  • Lijsje

1930-1940: Else

  • Elsa, Elza
  • Else, Elze
  • Elsie

1940-1950: Elly

  • Bep, Beppie
  • Bet
  • Bets, Betsie, Betsy
  • Betty
  • Ellie, Elly
  • Elselina
  • Elsje
  • Liesje

1970-1980: Liesbeth

  • Bettina
  • Elles, Ellis
  • Elsbeth
  • Liesbeth, Lisbeth, Lysbeth
  • Lisenka

1980-1990: Lisette

  • Els, Elske
  • Liset, Lisette, Lizet, Lizette, Lysette

1990-2000: Lisa

  • Ilse
  • Lisa, Liza

2000-2010: Isabelle

  • Babet, Babette, Bette
  • Isa, Isabel, Isabella, Isabelle, Belle
  • Jalissa, Jelissa
  • Elsa
  • Lies, Lieske

2010-nu: Liz

  • Bella
  • Elisa, Eliza
  • Elise, Elize
  • Ella
  • Ise
  • Liese, Lise, Lize
  • Lissy, Lizzie, Lizzy
  • Liz, Lizz

Ik vind Isabel nog altijd heel mooi, maar voluit Elisabeth klink eigenlijk ook niet eens zo gek. Wat is jullie favoriete Elisabeth-naam?

NB: Ilse toegevoegd naar aanleiding van de reacties van is en Ingeborg. En Isa, Ise en Izzy dankzij Marlies!

69 antwoorden op “Van Elisabeth tot Liz”

  1. Elsbeth natuurlijk! 😉
    Maar ik vind Elza/Elsa/Else ook heel mooi.

  2. Oh grappig, mijn dochter (2010) haar derde naam is Elizabeth. Door mijn man gekozen, hij kwam eerst met Elise maar met Eline als (stief) dochter was dat wat jut/jullig.

  3. Hij staat er niet tussen, maar mijn favoriet is Sabeth.

  4. Deze al ‘ns tegengekomen: Sabet (= achtervoegsel)? Klinkt ietwat exotisch. Verder blijft Elsa mijn favoriet.

    1. Mijn laatste kleindochter heet ELIZA dus met een Z, staat niet in jullie opsomming, raar maar waar. Ik vind het persoonlijk wel meer uniek met een Z, met een S zijn er meer hier in de lage landen.

  5. Ik mis nog Ilse waarvan wordt gezegd dat het van Elizabeth komt.
    Mijn favorieten zijn Ella en Isabella. Elisabeth/Elizabeth volledig is ook een prachtige naam!

    1. De oorspronkelijke Prisma Voornamen noemt Ilse niet als afgeleide naam bij het lemma Elisabeth, dus zo zag ik Ilse over het hoofd. Als je bij Ilse zélf kijkt, blijkt ze inderdaad ‘onder’ Elisabeth te horen, goed gezien!

      1. Dank je Emma! Ik ben zelf van ’88 daarmee lijken mijn ouders vooruit gelopen te hebben wat betreft de trend. Overigens dat hebben ze bij mijn broertjes en zusje ook…

  6. De tweede naam van mijn dochter is Elsje. Vernoemd naar mijn moeder, die weer is vernoemd naar haar overgrootmoeder. Ik heb een tante Liesbeth (Maria Elisabeth) en de oma van mijn vriendin heet Elizabeth-Ann.

    Ik ben het overigens niet met je eens dat de spelling Elizabeth met een z Engels zou zijn. Deze schrijfwijze komt in het Nederlands al vele eeuwen voor. Ook andere namen die in het Latijn en Grieks s hebben schrijven we in het Nederlands met een z: Jezus, Jozef, Mozes. Elizabeth is dus gewoon een Nederlandse spellingsvariant van Elisabeth.

    1. Mijn gedachte was: in het Engels wordt veel vaker Elizabeth (tot vorig jaar al een eeuw in de top 10) geschreven dan Elisabeth (rang 300-600 over die periode).

      In het Nederlands is dat omgekeerd, daar schrijven we meestal Elisabeth (316.000 vrouwen tussen 1880 en 2012) in plaats van het inderdaad ook vaak voorkomende Elizabeth (71.000).

  7. Leuk om te lezen!
    Mijn eerste naam is Elisabeth, vernoemd naar mijn oma die Lijsje werd genoemd. Dat vonden mijn ouders toen een beetje ouderwets klinken. Als officiële roepnaam hebben ze er bij mij Lizeke van gemaakt. De meeste mensen spreken mij nu aan met Liz of Lizzy terwijl ze 25 jaar geleden veel vaker Lies zeiden. Grappig hoe dat met de tijd verandert.

    1. Dat is wel het voordeel van een naam als Elisabeth inderdaad.
      Leuk om zo te lezen!

  8. Mijn oma (1918) heette Elisabeth -> Bep, haar dochter/mijn tante (1950) Elisabeth -> Els, en mijn zusje heeft haar jongste dochter (2010) als 2e naam Elisabeth gegeven, veroemd naar oma. Mijn moeder was niet van de vernoemingen; haar familie en die van mijn vader is zo groot, ze wilden niemand voor het hoofd stoten door niet te vernoemen 🙂 Verder ken ik nog een Betty, een Elise, meerdere Lisa’s. en Jalissa en een Babette. Overminderd populair!

    Ik heb niet echt een favoriete Elisabeth naam, al vind ik Babette en Elise wel leuk.

  9. Elizabeth vind ik echt de mooiste naam die er is !
    Mijn tante heet Elisabeth, maar haar roepnaam is Liesl.

  10. Wat leuk, in dit artikel zie ik heel veel van mijn naamfavorieten van vroeger (Elles, Bella) en nu (Ella, Isabel, Ellie) terug. Elisabeth komt als tweede of volledige naam ook veel voor in zowel mijn familie als die van mijn man (eigenlijk ook niet zo gek, gezien de frequentie waarmee de naam gegeven wordt!). Als wij ooit een meisje krijgen, zal zij vrijwel zeker een Elisabeth-naam krijgen.

  11. Wat een mooie namen kan je van Elisabeth maken; van een aantal favorieten van me wist ik niet eens dat ze van Elisabeth komen. Isabella, Elsa, Elsbeth, zelfs Elly. Echt leuk.

    Ik had ooit een collega (geboren begin jaren 70) wier roepnaam Elisabeth is. Die moest soms ervoor vechten om gewoon zo genoemd te worden – het is bij uitstek een naam die zich leent tot afkorten.

  12. Elske – zo heet ik zelf, inderdaad vernoemd naar mijn oma (roepnaam Elly), en ook een tante Els en een nichtje Elsbeth.

    Had vroeger trouwens ook nog eens een echte Elisabeth in de klas…

    Voor onze eigen kinderen bleven alle afgeleiden op “nee, toch net niet wat we zoeken” hangen….

  13. Ik vind Elisabeth een heel mooie naam. Ik zou er ook niet perse een roepnaam bij zoeken, al vind ik Ella en Liesbeth ook wel leuk.

  14. Ik ben al sinds de film Ciske de Rat enorm gecharmeerd van de naam Betje. Het is geen potentiële eerste naam voor eventuele dochters, maar als tweede naam bij mijn favoriete nr. 1 past hij perfect 🙂

  15. Ik vind Elise het mooist, zeker sinds ik sinds in mijn vriendenkring eind december een Elise werd geboren. Prachtige klassieke naam!

  16. Ik vind de naam Elisabeth op zich al zo mooi! Maar mijn favoriete afgeleiden zijn Elise en Ella: twee grote kanshebbers hier!

  17. Mijn oma heette Elisabeth, roepnaam Lies(ke), haar dochter lizette (jaren 50). Er volgde een kleindochter marlies en achterkleinkind lies.
    Ook is elisabeth mijn 3de naam en 2de naam van dochter S. die geboren werd 2 dagen nadat oma overleed.

  18. Mogen wij nog eens een meisje krijgen hebben we een ‘Elisabeth’ naam klaarliggen. Ik zie deze naam er niet bijstaan, maar ga hem nog niet met jullie delen 😉

  19. Ik heet Lisette, mijn oma heet Liesje ,haar moeder lijsje en daarvoor Lijntje….
    Ik ben nog steeds blij met mijn naam!

  20. Mijn nichtje (nu 4) heet Lisette. En vergeet Lisanne niet.
    Overigens: vóór 1900 was de vorm Lijsbet(h) in het Noorden des lands zeer populair, terwijl hij in het overzicht hierboven werd genegeerd. Hij zal wel zijn uitgesproken als Liesbeth, maar geloof me: kijk in genealogische databases en ze róllen je tegemoet.

  21. Bij ons geen Elisabeth-familie, maar een Johanna-familie (Ans, Joke, Anne, Hannah). Ik ken wel een Liesbeth, Lieske (en Lieke bedenk ik door een typefout), Elize, Ella, Elly en een Lizette. Lise of Lieske vind ik misschien het mooiste.

  22. De Duitse Elsabé, de Franse Isabeau, de Engelse Elspeth, de Hongaarse Erzsébet en de Slowaakse Alžbeta, ze zouden zomaar volgende Bondmeisjes kunnen zijn.

  23. Ik ken ook nog een Else..
    Had pas in mijn stageklas een Violieske, vroeg me af of dat ook van Elizabeth af kwam.

  24. Ellis vind ik leuk, mijn ouders hadden die naam voor als mijn broertje een meisje geweest zou zijn, maar niet als roepnaam bij Elisabeth…

    Favorieten zijn Else, Lise, Lies, Ella en… Ellie, die laatse heeft echt iets heel liefs wat mij betreft. Maar niks dat ik zelf zou kunnen geven.

  25. ik heet zelf officieel elisabeth en vind dat naast elisa/elisha ook een erg mooie variant, ik denk wel dat mijn ouders de origineelste variant hebben gevonden: elia! ( liesbeth vind ik overigens ver-schrik-ke-lijk) brrrrr wat een zeur naam]

    elisabeth vind ik stoer, klassiek, vrouwelijk en mooi
    helemaal tevreden dus

  26. Ik mis ook Ilse!

    Mijn favorieten zijn onmiskenbaar Lise en Elsa

  27. Onze dochter van bijna twee heet Else. Krijg veel leuke reacties op haar naam. Wij wilden destijds geen dertien in een dozijn naam en vielen als een blok voor deze (familie)naam.

  28. Mijn derde naam is Elisabeth. Als vernoeming naar mijn tante Bets. Het werd bij mij de tweede component van mijn roepnaam.

    Mijn vriendin heet Erzsébet. Haar ouders hadden een voorliefde voor Hongarije 😉

    Ik vind Elisabeth nog steeds een mooie vrouwelijke naam. Met heel veel mooie afgeleiden. Zelf vind ik Elisah nog steeds de mooiste. Met Ella als goede tweede.

  29. Ik voel een serie aankomen, waarin je ook andere namen uitpluist…? Johanna, Cornelia, Adriana, Wilhelmina en Eleonora bijvoorbeeld?

      1. Ja! Leuk! Mijn naam is afgeleid van Catharina. Altijd al stiekem gewild dat dat mijn officiële voornaam was. Daar kun je, wat Elisabeth ook al postte, altijd nog een eigen, hippe verkorte versie van maken!

      2. Ik vraag me eigenlijk ook af of er jongensnamen zijn die net zo veelzijdig zijn als Elisabeth.

    1. Dan ben ik uitermate benieuwd naar de Maria-aflevering. En ik kan me zo voorstellen dat dit een heel inspirerende serie gaat worden 🙂

  30. Goh, toen ik de titel zag, dacht ik “ikke niet hoor”. Maar wat ken(de) ik een hoop vrouwen met een Elisabeth-afgeleide!
    Lisette, Elsa, Els, Ilse, Isabel(le), Elise, Ellie, Bets, Elzelien, Liesbeth, Babette

    Ik vind Ella en Isabel(le) wel leuk.
    Bella doet me aan koeien denken, wat wel jammer is van een eigenlijk heel lieve naam.

    Leuk onderwerp inderdaad. Ik ben benieuwd naar de vervolgen 😉

  31. Leuk, mijn persoonlijk favoriet is Elisabeth zelf of eventuuel Liesbeth
    En ja Emma, ik zou het erg leuk vinden als dit bij meerdere namen gaat gebeuren!

  32. De tweede naam van mijn oudste is Elise, dus dat is mijn favoriete van Elizabeth afgeleide naam. In de familie zit een peuter Else en een twintiger Lisette. Ik ken ook een dertiger die Sabeth heet.

  33. Ik vind Lise/Lisa en Lisette erg mooi. Ik vind wel dat de namen met een s geschreven moeten worden, ipv een z. Een s klinkt altijd zachter en liever.

  34. Lisenka natuurlijk!! Ik heet naar mijn oma Liza (1926) en heb als derde naam nog een keer Elisabeth! Ik heb Elisabeth ook als doopnaam aan mijn 2e zoon doorgegeven, een echte familienaam dus!!

  35. Mijn moeder is een Elisabeth, roepnaam Liesje. Dat vond ze in haar tiener jaren echt te kinderachtig. Ze heeft er toen Marlies van gemaakt, de Mar komt uit haart tweede naam Margretha. Haar zus het Elly, maar dat komt van Petronella.
    Marlies is de tweede naam van mijn dochter, die mijn man Elise wou noemen. Maar ik koos Eline, van Helena naar mijn oma.

    Mijn favoriete afkorting van Elisabeth is Liset (Noorse versie). Zoals ik mijn 2e dochter wilde noemen, maar daar stak manlief een stokje voor. Het was zijn beurt om te kiezen. 🙂

  36. Mijn vriendin heet Bep
    Mijn schoondochter Lisa
    Mijn vriendin haar kleindochter Jéliz(van het Russiche Jelizavetta(Elisabeth))
    Vriendin van mijn dochter Lisette
    Zus van een vriendin Elsbeth
    Vroeger klasgenootje Liesbeth
    Een vriendin vn mij heeft een boek geschreven waarin één van de hoofdfiguren Isabeau heet.
    Mijn favoriete vorm van Elisabeth is het Russische Jelizavetta.

    1. Oh, ik ken inderdaad ook een Isabeau, ik had me niet gerealiseerd dat die ook van Elisabeth komt en had er blijkbaar ook overheen gelezen.

  37. Hier spreekt een Maria Elisebeth. Let op, met een e dus in plaats van een a. Mag je dus altijd spellen, maar is een letterlijke vernoeming van mijn oma die de roepnaam Betty had. En ik werd Marlies.

    Elisabeth staat op mijn lijstje roepnamen, als vernoeming maar dan dit keer wel met a voor het gemak. Twijfel vanwege afkorten en dat ik een andere nummer 1 heb. Maar anders zeker als 2e naam. En dan misschien toch weer met e 🙂

    Ik mis Isa/Iza en Ise/Ize/Izzy.

    1. Je hebt gelijk! Isa! Het zijn altijd de meest voor de hand liggende namen (Isa, Ilse) die je over het hoofd ziet. Nog maar een aanpassing 🙂

  38. Mijn moeder heet Elisabeth (roepnaam Elsje en later Els). Mijn dochter (geboren 2008) heeft als twee naam Elisabeth. Ik vind het nog steeds prachtig. Ook mijn nichtje is naar mijn moeder vernoemd, alleen hebben ze haar per ongeluk als Elizabeth aangegeven, met een z dus ipv een s.

    Mijn favorieten zijn Elisabeth, Ella, Babette, Else, Isabelle.

    Ik dacht ook nog aan de naam Liselotte. Is dat niet een samentreksel van Elisabeth en Charlotte?

  39. Ik heb twee nichtjes(een tweeling) met de Hongaarse namen Bozenka en Bilonka, waarvan Bozenka een vorm van Elisabeth zou zijn. Mijn schoonzus had deze naam gehoord tijdens een vakantie in Boedapest en vond dit een mooie naam. Aangezien zij wist dat zij een tweeling zou krijgen had ze de andere naam er bijgezocht Ilonka(hongaars voor Helena) en er een B voorgeplakt.

  40. Pingback: Van Maria tot Mia
  41. Mijn dochter van bijna 5 heet Elize Maxime, en haar roepnaam is Liz! Ze is vernoemd naar opa en oma (els en max). Krijg altijd leuke reactie’s op haar naam. Bij ons in de buurt zijn er verder ook geen kinderen met deze naam, terwijl Liz niet echt apart is? Bij mijn dochter zit trouwens wel een Elizabeth in de klas!

    Ben nog altijd blij dat ik haar deze naam heb meegegeven, het is lief, stoer, hip, kort en krachtig.

  42. Ilse was een jeugdfavoriet (ik had een vriendinnetje dat zo heette), maar nu vind ik hem nog maar matig. Lizzy vind ik nog wel leuk vanwege Pride & Prejudice, maar mijn favoriete vorm (die eigenlijk helemaal niet van Elisabeth komt maar er wel op lijkt) is Eloise!

  43. Ik mis mijn eigen naam. Mij roepnaam (Lizanne) is een samentrekking van mijn officiele namen (Elizabeth Johanna). Alles met een ‘z’, omdat mijn beide grootmoeders Elizabeth (Liesbeth en Bep) heette.

  44. En hoe zit het met Louise? Lijkt mij ook afgeleid van Elisabeth, vind ik persoonlijk erg mooi.

    1. Louise komt van Ludovicus, en is familie van bijvoorbeeld Lodewijk en Aloysius.

      1. Oké, bedankt! Maar het zou op zich wel als roepnaam kunnen bij de volledige naam Elisabeth, toch..?

        1. Ja hoor, dat vind ik wel. Nou hoeft voor mij een roepnaam niet van de officiële naam te komen, maar in dit geval vind ik het wel goed klinken!

          1. Wat is het nut een volledige naam te zoeken bij de roepnaam waar je hart al ligt…
            Als Louise de naam is die je jouw dochter wil geven, omdat je die zo prachtig vindt, waarom zo nodig een officiële naam er bij verzinnen. En dat de roepnaam niet eens heel erg lijkt op de officiële naam..
            Snap dat hele nut niet van officiële namen en anders noemen/roepen, behalve qua vernoeming misschien, maar dannog.

  45. Leuk om te lezen
    Ben van 87 en mn tweede naam is Elisabeth, vernoemd naar mijn oma. Ik zit er aan te denken mijn dochter ook te vernoemen naar haar en dan inderdaad een wat modernere naam, leuke voorbeelden!

  46. Wat een leuk artikel! Lees het nu pas nu we op zoek zijn naar een naam voor onze dochter. Veel namen die afgeleid zijn van Elisabeth vinden wij erg leuk. Bijvoorbeeld Ella, Ellie, Elsie, Else, Elsa, Lisa en Lise.
    Toch ook twijfels; Elsa door de film Frozen waar nu een tweede film vanuit komt en dus nog jaren bekend blijft door de film.
    Elsie/Ellie, past dit nog bij een volwassen vrouw? We vonden Elsie altijd al erg leuk en leerden het juist kennen bij een volwassen vrouw en vonden het toen niet gek. Maar nu toch lichte twijfels nu het echt officieel een naam kan worden.

    1. Een van onze buurmeisjes heet Elsa (een paar jaar voor Frozen geboren). Het is juist heel leuk hoe al haar jongere zusjes vriendinnen het geweldig vinden dat ze een echte Elsa kennen. En het grapje voor klasgenoten was er snel vanaf. Zolang je zelf geen Anna heet, of al een zoon Olaf hebt, zou ik niet aarzelen. Ellie en Elsie daarentegen vind ik echt koosnaampjes, minder geschikt voor een volwassen vrouw.

  47. Ik ben op deze site terechtgekomen n.a.v. een artikel in de krant Trouw van vandaag over “De tijdgeest van de naam”. Zelf ben ik in 1955 geboren en mijn roepnaam is Liesbeth en eerste doopnaam Elizabeth, naar mijn oma (jawel met een z). Ik vind de variant Elizah ook erg mooi. Die zag ik nog niet op deze site.

Reacties zijn gesloten.