Anna en Adam zijn populairste voornamen in Amsterdam

peuter-voetjesMohamed is al zeker dertig jaar de populairste babynaam in Amsterdam, maar dit jaar is hij zo goed als ingehaald door een nieuwe naam: Adam. Bij de meisjes gaan Sara en Anna aan kop.

De tweedeling in de stad, met een relatief kleine middenklasse, is goed zichtbaar in de lijst van populairste kindernamen (2012-2013). De best scorende namen zijn ofwel hockey, ofwel Turks/Arabisch.

Namen die in verschillende spellingen op de lijst voorkomen, heb ik samengevoegd.

Populairste voornamen in Amsterdam 2013

rang meisjes jongens
1 Sara, Sarah (zie ook Saar) Mohamed, Mohammed, Muhammad
2 Anna Adam
3 Lina Max
4 Olivia Noah
5 Mila Benjamin
6 Nina Samuel
7 Saar Olivier
8 Julia (zie ook Julie en Juliette) Jayden
9 Sophie (zie ook Sophia) Rayan
10 Emma Gijs
11 Julie (zie ook Julia en Juliette) Casper
12 Noor (zie ook Nora) James
13 Aya Emir
14 Lena Felix
15 Lisa Julian
16 Sophia Hugo
17 Yasmin Willem
18 Elin Thomas (zie ook Tom)
19 Bente Boris
20 Cato Sami
21 Mia Teun
22 Nora Abel
23 Charlotte, Eva, Isabel, Isis, Juliette, Kate, Victoria Tom (zie ook Thomas)
24 Jasmijn, Tess Ahmed
25 Hailey, Pippa Nassim, Otto, Sebastiaan

Bron: Het Parool (lijst hele gemeente, lijsten per stadsdeel)/Gemeente Amsterdam, 2014

Moham(m)ed en Sara(h)

Door de spellingen Mohamed en Mohammed – Sara en Sarah bij elkaar op te tellen, ontstaat een iets ander beeld. Die namen bezetten nu zonder meer de eerste plaats in de jongens- en meisjeslijst van populairste voornamen in Amsterdam. Net als de afgelopen decennia, overigens. (Feitje: In de landelijke lijst vinden we Mohamed pas op plaats 60, maar met de diverse spellingen bij elkaar geteld, zou hij nét de top 20 halen!)

Mooi om te zien dat ook Nederlanders met een Turkse of Marokkaanse achtergrond steeds vaker kiezen voor een naam die in beide culturen bruikbaar is: Adam en Lina bijvoorbeeld zijn enorm in populariteit gestegen de afgelopen paar jaar.

populariteit jongensnaam adam - populairste namen in amsterdam 2013
Landelijke populariteit jongensnaam Adam (afbeelding: Meertens Instituut)
populariteit meisjesnaam lina - populairste namen in amsterdam 2013
Landelijke populariteit meisjesnaam Lina (afbeelding: Meertens Instituut)

Grachtengordel en Oud-Zuid versus buiten de ring

Centrum, Zuid, Watergraafsmeer (Oost): De nieuwe ouders in de duurdere wijken houden het als gewoonlijk bij conservatieve, klassieke namen voor hun nageslacht: Anna, Emma, Julia/Julie/Juliette, Noor, Olivia, Sophia/Sophie bij de meisjes en Benjamin, Casper, Felix, Gijs, Hugo, Olivier, Samuel en Willem bij de jongens.

Amsterdam-Noord en Nieuw-West: Hier wonen relatief veel Nederlanders met een Marokkaanse of Turkse achtergrond en daarmee zie je een heel ander soort namen. Hier heersen Adam en Mohamed, Lina en Sara. Ook vind je er namen als Ahmed, Emir, Nassim, Rayan en Sami, Aya en Yasmin.

West en Oost: In nieuwbouwwijken als het Oostelijk Havengebied en IJburg (Oost), maar ook binnenstadswijken waar zich de afgelopen jaren veel afgestudeerden met hun gezinnen hebben gevestigd (West), zie je de wat kortere namen terug: Elin, Lena, Lisa, Mila, Nina, Saar en James, Jayden, Julian, Noah bijvoorbeeld. Maar dankzij de gemengde bevolking komen er ook meer traditionele namen als Adam en Sara(h) voor.

Zuidoost: In dit stadsdeel wordt het meest geëxperimenteerd met voornamen. De belangrijkste namen op dit moment zijn het Engelse Jayden (en Mohammed/Muhammad) voor jongens en Angel voor meisjes. Ook Shanaya werd er een aantal keer gegeven, de fonetische variant van Shania.

Populairste voornamen in Amsterdam per stadsdeel (2012-2013)
Populairste voornamen in Amsterdam per stadsdeel (2012-2013)

Overlap met de Nederlandse top 10

Opmerkelijk is dat Amsterdam echt haar eigen namen heeft. In de jongens-top 10 is er maar een naam hetzelfde als in de landelijke top 10: Jayden. Bij de meisjes zijn er iets meer overeenkomsten, namelijk Emma, Julia, Mila, Sara en Sophie.

Geef jij de voorkeur aan de Nederlandse, of aan de Amsterdamse top 10 van populairste babynamen?

Ali werd uitgelachen bij de grens

In 2006 deed een in 1939 geboren vrouw een verzoek tot voornaamswijziging, maar dat werd toen afgewezen omdat de rechtbank haar belang ondergeschikt achtte aan het maatschappelijk belang.

In oktober 2012 probeerde de vrouw het nog eens en stelde dat ze in toenemende mate hinder ondervond van haar voornaam:

“(…) met name tijdens reizen naar landen met een van oorsprong Arabische cultuur. Zij krijgt dan te maken met verbaasde, hilarische, kwetsende of anderszins vervelende reacties. Zij is hierdoor steeds angstiger geworden om te reizen en durft niet meer naar het geboorteland van haar man (Indonesië) te reizen.”

Nu kon de rechtbank meer begrip opbrengen:

“Verzoekster heeft haar voornaam gekregen in een tijd waarin [naam 1] een gangbare meisjesnaam in Nederland was. De onprettige voorvallen hebben mede te maken met wijzigingen in onze samenleving sinds de tijd dat verzoekster haar voornaam kreeg.

Gelet op de door verzoekster geschetste persoonlijke beleving en de nadelige gevolgen die zij thans ondervindt, acht de rechtbank de door verzoekster aangevoerde gronden en daarmee haar persoonlijk belang voldoende zwaarwichtig voor een wijziging van haar voornaam.

De rechtbank begrijpt uit de verklaring van de huisarts dat wijziging van de voornaam bij kan dragen aan de verbetering van de gezondheidsproblemen van verzoekster. Het belang dat het rechtsverkeer heeft bij naamsconsistentie weegt hier onvoldoende tegen op. De gewenste voornaam wordt niet als ongepast beoordeeld. Het verzoek wordt daarom toegewezen.”

Ali is een echte uniseksnaam

We kunnen er gevoeglijk vanuit gaan dat het hier om een voormalige Ali gaat. Vooral tussen 1930 en 1955 was Ali (net als Alie en Aly) een zeer gangbare meisjesnaam, vooral als roepnaam bij Aaltje, maar ook wel als zelfstandige voornaam, zoals bij deze dame.

populariteit meisjesnaam ali
Populariteit meisjesnaam Ali (afbeelding: Meertens Instituut)

Meer dan 1.400 Nederlandse vrouwen heten Ali; nog eens 30.000 zijn Aaltje gedoopt. Verreweg de meeste van hen zijn inmiddels van middelbare leeftijd, of al gepensioneerd.

De mannelijke Ali’s zijn van veel recentere datum. Veel – zoals ze toen genoemd werden – gastarbeiders die in de jaren zestig en zeventig vanuit Turkije en Marokko naar Nederland kwamen, heten zo. Een beperkt deel van hen noemde hun zonen Ali. Tussen 1970 en 2012 werden er toevallig óók zo’n 1.400 jongens-Ali’s geboren.

Zou jij je naam veranderen als hij in het buitenland iets raars betekent, of een uitgesproken mannennaam blijkt te zijn?

PS Een herzien lijstje met nog eens 24 Nederlanders die hun naam recentelijk wijzigden.

Immigranten in New York (2)

Lower East Side, 1947
Lower East Side, 1947 (foto: Fritz Henle)

Namen als Sarah en David zijn nooit echt uit de mode geweest, zo zagen we eerder deze week.

In een lijst met namen van mensen die zo’n honderd jaar geleden zijn geëmigreerd naar Amerika, vond ik naast de nu nog altijd populaire namen een aantal zeldzamer pareltjes.

Beatrice, Edith, Florence; Arthur, Elias, Leo, Moses, Oscar, Philip… Dat zijn nog eens échte namen.

vrouwen

  1. Agnes
  2. Amelia
  3. Annah
  4. Beatrice
  5. Bella
  6. Betsie
  7. Cecelia
  8. Charlotte
  9. Edith
  10. Elenore
  11. Ellie
  12. Ena
  13. Esta
  14. Flora
  15. Florence
  16. Frances
  17. Helena
  18. Ima
  19. Irene
  20. Isra
  21. Issie, Issy
  22. Jackie
  23. Jeanne
  24. Lea
  25. Leana
  26. Lila
  27. Lilian, Lillian
  28. Lillie, Lilly
  29. Lizzie
  30. Millie
  31. Minna
  32. Minne
  33. Regina
  34. Rose
  35. Rosy
  36. Ruby
  37. Russia
  38. Sabra
  39. Simone
  40. Susie
  41. Tamar
  42. Tessie
  43. Tilla
  44. Tillie
mannen

  1. Abe
  2. Abel
  3. Arthur
  4. Benson
  5. Cornis
  6. Daris
  7. Davis
  8. Elias
  9. Ernst
  10. Fainis
  11. Ike
  12. Jannis
  13. Joe
  14. Joshua
  15. Julian
  16. Julius, Julious
  17. Leo
  18. Leon
  19. Markus
  20. Meyer
  21. Morritz
  22. Moses, Mosus
  23. Oscar
  24. Osias
  25. Ottis
  26. Philip
  27. Rubin
  28. Sebastian
  29. Sidney
  30. Sol
  31. Tobias
  32. Victor
  33. Wolf
  34. Zelder

Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar ik kan hier wel een elftal van goedgekeurde namen uit samenstellen!

Immigranten in New York (1)

Lower East Side Tenement Museum
Lower East Side Tenement Museum (foto: The Sohotel)

In 1907 emigreerden maar liefst 1,3 miljoen mensen naar de Verenigde Staten, waaronder veel Joden uit Europa.

Deze immigranten vestigden zich na aankomst in New York vooral in wijken als de Lower East Side, veelal in piepkleine eenkamerwoningen vanwaar men een beter onderkomen zocht.

Het Tenement Museum zocht uit wie er in de loop van de jaren in een appartementencomplex in de buurt hadden gewoond. Het bleken maar liefst 7.000 mensen te zijn geweest, waarvan bijna 1.500 namen konden worden achterhaald.

Dit zijn de voornamen die het meest voorkwamen op Orchard Street 103 (waar nu de museumwinkel zit):

rang vrouwen mannen
1 Sarah Louis
2 Fanny, Fannie Max
3 Ida Morris
4 Annie Samuel
5 Rosa Jacob
6 Beckie, Becky Harry
7 Lena Joseph
8 Jennie, Jenny Sam
9 Rachel, Rachael Abraham
10 Dora Nathan
11 Sadie David
12 Bertha Isaac, Issac, Isack
13 Eva Benjamin
14 Rosie Gussie
15 Mollie, Molly Israel, Isrial
16 Yetta Jack
17 Bessie Charles
18 Celia Isador, Isidore
19 Esther, Ester William
20 Mary Harris

Vooroorlogse namen in 2012

Opvallend is dat veel van de honderd jaar geleden populaire jongensnamen nu (weer, of nog steeds) in de mode zijn in Nederland. Benjamin, David, Jack, Jacob, Max, Morris, Nathan, Sam en Samuel werden hier in 2011 allemaal meer dan 100 keer gegeven!

Meisjesnamen zijn als bekend wat meer aan mode onderhevig. In de jaren zeventig en tachtig hebben we een stroom meisjes gehad die Esther, Jenny of Rachel genoemd zijn, maar die namen zijn nu toch echt wel ‘uit’. Alleen Eva, Lena, Rosa en Sarah hebben de tand des tijds doorstaan.

Daar staat tegenover dat er in de meisjeslijst wel wat inspiratie is op te doen: Celia, Ida, Molly, Rosie of zelfs Yetta.

De Jong is Nederlands populairste achternaam

Vanaf vandaag staat de nieuwe Nederlandse Familienamenbank online, van onder meer mijn oud-collega’s bij het Meertens Instituut. In de database staan alle 314.000 achternamen die in Nederland in omloop zijn (2007) of waren (1947).

De populairste familienamen in het land zijn al jaren De Jong, Jansen en De Vries. ‘Allochtone’ achternamen zijn echter in opmars; de meest voorkomende zijn Yilmaz (Turks), Nguyen (Vietnamees) en Ali (Marokkaans).

In de afgelopen zestig jaar zijn sommige achternamen sterk in aantal verminderd, of zelfs helemaal verdwenen. Dat komt omdat er in sommige families minder kinderen worden geboren die de naam kunnen doorgeven, maar ook omdat het tegenwoordig makkelijker is om een andere achternaam te kiezen. Zo kunnen kinderen tegenwoordig ook de achternaam van hun moeder krijgen – een optie voor vaders die hun familienaam (Poepjes, Kloot, Naaktgeboren) liever niet doorgeven.

Op een landkaart kun je zien hoeveel landgenoten jij hebt met dezelfde achternaam en waar ze wonen. Bovendien is aan van grofweg een derde van alle achternamen extra informatie toegevoegd, zoals de vermoedelijke oorsprong.

Is jullie iets bijzonders opgevallen? Of was het juist leuk om te zien dat je vermoedens over je achternaam klopten? Kom het hier vertellen (als de site weer bereikbaar is, want die is op het moment door alle belangstelling overbelast).